Türkiye ile Zambiya arası kaç kilometre?
Türkiye ile Zambiya arasındaki kuş uçuşu mesafe, İstanbul – Lusaka hattı üzerinden yaklaşık 5.700 kilometredir. Bu mesafe, Türkiye’nin Sahra Altı Afrika’daki kalkınma ortaklarından biri olan Zambiya ile kurduğu artan diplomatik ve ekonomik ilişkilerin coğrafi uzaklığa rağmen güçlenmekte olduğunu gösterir.
Şehirler arası öne çıkan mesafeler:
-
İstanbul – Lusaka: ~5.700 km
-
Ankara – Lusaka: ~5.800 km
-
İzmir – Lusaka: ~5.750 km
Türkiye – Zambiya arası ulaşım seçenekleri
Hava Yolu
Türkiye ile Zambiya arasında direkt uçuş bulunmamaktadır. İstanbul’dan Lusaka’ya ulaşmak için genellikle Addis Ababa, Nairobi veya Doha üzerinden aktarmalı uçuşlar tercih edilir. Uçuş süresi toplamda 10 – 15 saat arasında değişmektedir. Uçuş mesafesi yaklaşık 5.700 km (yaklaşık 3.540 mil) civarındadır.
Kara ve Deniz Yolu
Kıtalar arası kara yolu ulaşımı mevcut değildir. Deniz taşımacılığı ise Tanzanya’daki Darüsselam Limanı üzerinden yapılmakta, oradan kara yoluyla Zambiya’ya ticari taşıma sağlanmaktadır.
Zambiya nerede? Hangi ülkelerle komşu?
Zambiya, Güney-Orta Afrika’da denize kıyısı olmayan bir kara ülkesidir. Doğal güzellikleri, nehir sistemleri ve tarımsal üretim potansiyeliyle dikkat çeker. Ayrıca Victoria Şelalesi, ülkenin en önemli doğal miraslarından biridir.
Komşuları:
-
Tanzanya (kuzeydoğu)
-
Malavi (doğu)
-
Mozambik (güneydoğu)
-
Zimbabve, Botsvana, Namibya (güney)
-
Angola (batı)
-
Demokratik Kongo Cumhuriyeti (kuzey)
Türkiye – Zambiya ticaret hacmi ve ekonomik ortaklıklar
2023 itibarıyla Türkiye ile Zambiya arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 75 milyon dolar düzeyindedir. Türkiye'nin ihracatında öne çıkan kalemler: gıda ürünleri, tekstil, ilaç, jeneratör ve yapı malzemeleri. Zambiya’dan Türkiye’ye ise başta bakır, kobalt ve bazı tarım ürünleri ithal edilmektedir.
Zambiya, Türkiye’nin Afrika’daki doğal kaynaklar ve tarım temelli kalkınma iş birliklerinde öncelikli ülkelerden biridir. TİKA ve Türk firmaları aracılığıyla altyapı, tarım, sağlık ve enerji alanlarında çeşitli projeler yürütülmektedir.
Kültürel ve sosyal ilişkiler
Zambiya'da Türk dizilerine olan ilgi artmakta, aynı zamanda Türk mutfağı ve ürünleri tanınmaya başlamaktadır. TİKA tarafından yürütülen sağlık kampanyaları ve meslek edindirme projeleri, Türkiye’nin pozitif imajını güçlendirmektedir.
Zambiya’da ayrıca Türk restoranları, kültür merkezleri ve STK faaliyetleri aracılığıyla kültürel etkileşim hız kazanmaktadır.
Eğitim, akademik ve bilimsel iş birlikleri
Türkiye Bursları ile Zambiyalı öğrencilere Türkiye’de lisans ve lisansüstü eğitim fırsatları sunulmaktadır. Eğitim alanında özellikle tarım teknolojisi, çevre mühendisliği, halk sağlığı ve eğitim yönetimi konularında iş birlikleri gelişmektedir.
Zambiya, Türk Maarif Vakfı’nın okul açma hedefleri arasında yer almaktadır. Ayrıca bazı Zambiya üniversiteleri ile Türkiye’deki yükseköğretim kurumları arasında ikili protokoller imzalanmıştır.
Diplomatik temsilcilikler ve tarihsel arka plan
-
Türkiye, 2011 yılında Lusaka Büyükelçiliği’ni açmıştır.
-
Zambiya’nın ise 2020 yılında Ankara Büyükelçiliği faaliyete geçmiştir.
Diplomatik ilişkiler 1964’te (Zambiya'nın bağımsızlığını kazanmasından kısa süre sonra) kurulmuş, ancak 2000’li yılların sonuna kadar sınırlı kalmıştır. Afrika Açılımı politikasıyla birlikte ilişkiler hızla gelişmiştir.
Temel Türkçe – İngilizce / Bemba (yerel dil) kelimeler
Zambiya’da resmi dil İngilizce’dir. Ancak yerel dillerden Bemba, geniş bir nüfus tarafından konuşulmaktadır.
-
Merhaba – Hello / Shani (Bemba)
-
Nasılsın? – How are you? / Uli shani?
-
Teşekkür ederim – Thank you / Natotela
-
Lütfen – Please / Tapapata
-
Evet – Yes / Ee
-
Hayır – No / Awe
-
Su – Water / Amenshi
-
Türkiye – Turkey / Uturuki
-
Zambiya – Zambia
Yaklaşık 5.700 km uzaklıkta yer alan Zambiya, Türkiye’nin Sahra Altı Afrika’daki doğal kaynak ve tarım odaklı iş birlikleri bağlamında stratejik öneme sahiptir. Diplomatik, ticari ve eğitim alanlarında gelişen ilişkilerle iki ülke arasındaki iş birliği potansiyeli her geçen yıl artmaktadır.