İmsak nedir? İmsak kelimesinin anlamı nedir?
İmsak, Arapça kökenli bir kelimedir ve Türkçede hem dini hem de genel anlamda kullanılır. Kelime, "tutmak, el çekmek" anlamına gelen Arapça "mesk" (مسك) kökünden türemiştir ve çeşitli anlamlar taşır.
1. Nefsine Hâkim Olma, El Çekme
İmsak kelimesinin en temel anlamlarından biri, nefse hâkim olup bir şeyden el çekme, perhiz yapmadır. Bu anlamıyla, kişinin belirli bir şeyden kaçınması ya da kendini geri çekmesi durumunu ifade eder. Örneğin, aşırı yemekten, içmekten ya da belirli bir alışkanlıktan uzak durmayı simgeler. Bu kullanım, daha genel anlamda kişinin iradesine hakim olma ve kontrol altında tutma anlamına gelir.
Örnek cümle:
- O dâimî bir imsak içindedir. (Refik H. Karay)
Bu cümlede, kişinin sürekli bir şekilde kendini bazı şeylerden sakındığı, perhiz yaptığı ifade edilmektedir.
2. Oruca Başlama Zamanı
Dini bağlamda ise imsak, İslam dininde oruç ibadetiyle doğrudan ilişkilidir. İmsak vakti, oruca başlama zamanı olarak tanımlanır. Bu, sabah ezanından önceki son andır; bu vakit geldiğinde yeme ve içme kesilir ve oruç başlar. Müslümanlar, Ramazan ayında veya herhangi bir oruç gününde imsaktan itibaren akşam ezanına kadar yeme ve içmeden uzak dururlar.
Örnek cümle:
- İmsak vakti geldiğinde yemek yemeyi kesmelisin.
Bu kullanım, özellikle Ramazan ayında oruç tutan Müslümanların günlük yaşamlarında sıkça karşılaştığı bir terimdir ve imsak vakti, takvimlerde belirtilir.
3. Cimrilik
İmsak kelimesinin bir diğer anlamı ise cimriliktir. Kişinin malını, parasını ya da kaynaklarını aşırı derecede sakınması ve harcamaktan kaçınması durumu, imsak kelimesiyle ifade edilir. Bu anlam, kişinin eli sıkı ya da cimri olduğunu anlatmak için kullanılır.
Örnek cümleler:
-
Ceyb-i imsâkin eden dest-i atâdan mahrûm. (Nâbî)
Cimrilik edenin cebi, cömertlik elinden mahrum kalır. -
Ana babamızın imsâki kolumu büküyor, beni o safâdan da mahrum ediyor. (Ahmed Vefik Paşa)
Ana babamızın cimriliği, beni zevkten mahrum bırakıyor.
Bu anlamda imsak, cömertliğin tam zıddı olarak, kişiyi sosyal yaşamda da olumsuz etkileyebilecek bir durumu ifade eder.
TDK'ya Göre İmsak Kelimesinin Anlamı
Türk Dil Kurumu (TDK) imsak kelimesini üç farklı anlamda tanımlar:
- Nefsine hâkim olup bir şeyden el çekme, perhiz.
- Oruca başlama zamanı.
- Cimrilik.
İmsak Kelimesinin Çeşitli Dillerde Karşılıkları
- İngilizcesi: Abstinence (perhiz), time to start fasting (oruca başlama zamanı), stinginess (cimrilik)
- Arapçası: إمساك (imsāk)
- Fransızcası: Abstinence (perhiz), heure de début du jeûne (oruca başlama zamanı), avarice (cimrilik)
- Almancası: Abstinenz (perhiz), Fastenbeginn (oruca başlama zamanı), Geiz (cimrilik)
- İspanyolcası: Abstinencia (perhiz), hora de empezar a ayunar (oruca başlama zamanı), avaricia (cimrilik)
- Rusçası: Воздержание (vozdéržanie, perhiz), начало поста (naçálo postá, oruca başlama zamanı), скупость (skupost, cimrilik)
- İtalyancası: Astinenza (perhiz), inizio del digiuno (oruca başlama zamanı), avarizia (cimrilik)
- Çincesi: 禁欲 (Jìnyù, perhiz), 开斋时间 (Kāizhāi shíjiān, oruca başlama zamanı), 吝啬 (Lìnsè, cimrilik)
İmsak kelimesi, hem dini hem de günlük anlamları olan, Arapça kökenli bir kelimedir. Dini bağlamda, özellikle oruca başlama zamanını ifade ederken, daha genel bir anlamda nefse hakim olmayı ve bir şeyden el çekmeyi anlatır. Bunun yanı sıra cimrilik anlamında da kullanılır. İmsak, çeşitli anlamlarıyla kültür ve din bağlamında önemli bir yer tutar.