Pervaz etmek ne demek? Pervaz etmek kelimesinin anlamı nedir?
Pervaz etmek, eski ve edebi Türkçede "uçmak" anlamına gelen bir deyim veya ifade biçimidir. Genellikle edebi eserlerde ve şiirsel anlatımlarda kullanılan bu deyim, daha çok kuşların ya da ruhani varlıkların gökyüzünde süzülmesini tasvir eder. Günlük dilde pek rastlanmayan bu deyim, eski metinlerde ve tasavvufi edebiyatta kendine yer bulmuştur.
Pervaz Kelimesinin Kökeni ve Anlamı
"Pervaz" kelimesi Farsça kökenlidir ve "uçmak" ya da "havada süzülmek" anlamını taşır. Tasavvufi metinlerde ve klasik edebiyatta manevi bir yükselme veya özgürlük arzusunu simgelemek için kullanılır.
Pervaz Etmek Eyleminin Tarihsel ve Edebi Kullanımı
"Pervaz etmek" deyimi, eski Türk edebiyatında özellikle tasavvufi ve romantik anlatımlarda sıkça yer almıştır. Kuşların kanat çırparak göğe yükselmesini ya da bir ruhun özgürlüğe kavuşmasını sembolize eder. Bu deyim, yalnızca fiziksel bir uçmayı değil, manevi bir yükselmeyi, arınmayı veya kurtuluşu da ifade edebilir.
Tasavvufta Pervaz Etmek
Tasavvuf düşüncesinde "uçmak" (pervaz etmek), ruhun maddi dünyadan ayrılıp manevi bir yolculuğa çıkması anlamında da kullanılmıştır. Bu anlamıyla pervaz etmek, insanın ruhsal yükselişini ve Allah’a yakınlaşma arzusunu temsil eder.
Örnek Cümlelerle Pervaz Etmek
- Edebi Kullanım: Ruh, gökyüzüne doğru pervaz etti; geride yalnızca sessiz bir huzur kaldı.
- Günlük Kullanım: Martılar sahilde pervaz ederek dalgaların üzerinde süzülüyordu.
Pervaz Etmek ile İlgili Benzer İfadeler
- Kanatlanmak: Özgürlüğe kavuşmak ya da hayallerin peşinde koşmak anlamında kullanılır.
- Süzülmek: Havada zarif bir şekilde hareket etmek ya da uçmak.
Pervaz Etmek Deyiminin Türk Dil Kurumu'ndaki Tanımı
Türk Dil Kurumu (TDK) bu deyimi doğrudan listelemese de, “pervaz” kelimesi üzerinden anlamlandırılabilir. Pervaz kelimesi uçma eylemine yakın bir anlam taşır ve deyim de bu doğrultuda yorumlanır.
Pervaz Etmek Kelimesinin Diğer Dillerdeki Karşılıkları
- İngilizce: To soar / To fly
- Almanca: Fliegen
- Fransızca: Voler
- İspanyolca: Volar
- Arapça: يحلق (Yuhalliqu)
- Çince: 飞翔 (Fēixiáng)
- Rusça: Летать (Letat’)
"Pervaz etmek", Türkçede nadir kullanılan fakat edebi ve tasavvufi anlamda derinlik taşıyan bir deyimdir. Hem fiziksel uçmayı hem de manevi bir yükselişi ifade eden bu ifade, dilimizin zenginliğini ve ifade gücünü yansıtmaktadır. Günlük dilde kullanılmasa da edebiyat ve tasavvuf eserlerinde karşılaşılabilecek anlamlı bir deyimdir.