Periodontitis Nedir? Diş Eti Hastalıklarının İlerlemiş Hali Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Periodontitis, diş eti hastalıklarının ilerlemiş formudur ve tedavi edilmezse diş kaybına kadar giden ciddi bir sağlık problemine dönüşebilir. Basit bir diş eti iltihabı (gingivit) ile başlayan süreç, zamanla diş etlerinin ve çene kemiğinin yıkımına neden olur. Bu yazıda periodontitisin tanımını, nedenlerini, belirtilerini, tedavi yöntemlerini ve korunma yollarını detaylı biçimde ele alıyoruz.

Periodontitis Nedir?

Periodontitis, Yunanca kökenli bir terimdir:

• “Peri” = çevresinde

• “Odontos” = diş

• “-itis” = iltihap

Yani “diş çevresi dokuların iltihabı” anlamına gelir. Dişi destekleyen dokuların (diş eti, periodontal ligament, alveol kemiği) kronik bakteriyel enfeksiyonu ile karakterizedir.

Periodontitis ile Gingivit Arasındaki Fark

Periodontitis Neden Olur?

Periodontitisin temel nedeni, diş yüzeylerinde biriken plak ve onun zamanla sertleşerek oluşturduğu tartardır. Ancak sadece plak yeterli değildir; bağışıklık yanıtı, genetik ve çevresel faktörler de etkendir.

Başlıca nedenler:

• Yetersiz ağız hijyeni

• Diş taşı birikimi

• Sigara ve tütün kullanımı

• Genetik yatkınlık

• Diyabet (özellikle kontrolsüz)

• Stres

• Hormonel değişiklikler (hamilelik, menopoz)

• Bağışıklık sisteminin zayıflaması (HIV, lösemi vb.)

Periodontitis Belirtileri Nelerdir?

• Diş etinde kanama (özellikle fırçalama sırasında)

• Şişmiş, kırmızı veya morumsu diş eti

• Diş etlerinin çekilmesi

• Dişler arasında boşluk oluşması

• Dişlerde sallanma

• Ağız kokusu (halitoz)

• Çiğneme sırasında ağrı

• Diş etinden irin akması

Periodontitis Nasıl Teşhis Edilir?

1. Klinik Muayene: Diş eti cebi derinliği prob ile ölçülür.

2. Periodontal Cep Derinliği: 4 mm üzeri cepler periodontitis göstergesidir.

3. Radyolojik İnceleme: Kemik kaybı olup olmadığı değerlendirilir.

4. Mikrobiyolojik Testler: Özellikle agresif vakalarda kullanılır.

Periodontitisin Vücuda Etkileri

Periodontitis sadece ağızla sınırlı kalmaz, vücut genel sağlığını da etkiler:

• Kalp hastalıkları (ateroskleroz)

• Diyabetin kontrolünü zorlaştırma

• Düşük doğum ağırlıklı bebek riski

• Solunum yolu enfeksiyonları

• Romatoid artrit riskinin artması

Periodontitis Nasıl Tedavi Edilir?

1. Plak ve Tartar Temizliği (Detartraj)

• İlk ve en temel adımdır.

2. Kök Yüzey Düzleştirme (Küretaj)

• Diş eti altındaki bakterilerin ve toksinlerin temizlenmesi.

3. Antibiyotik Tedavisi

• Sistemik ya da lokal antibiyotikler ile destek tedavi.

4. Periodontal Cerrahi

• Flap operasyonu: Diş eti kaldırılarak derin temizlik yapılır.

• Kemik grefti: Kaybedilen kemik dokusunu onarmak için kullanılır.

5. Destekleyici Periyodik Bakım

• Tedavi sonrası 3-6 ayda bir kontrol ve temizlik.

Periodontitis Nasıl Önlenir?

• Günde 2 kez etkili diş fırçalama

• Günde 1 kez diş ipi ya da ara yüz fırçası kullanımı

• 6 ayda bir diş hekimi kontrolü

• Sigaranın bırakılması

• Sağlıklı ve dengeli beslenme

• Diyabet ve sistemik hastalıkların kontrolü

Periodontitis Terimleri Sözlüğü

1. Periodontium – Dişin çevre dokularının tamamı

2. Cep Derinliği – Diş eti ile diş arasındaki boşluk

3. Küretaj – Derin diş eti temizliği

4. Detartraj – Diş taşı temizliği

5. Kemik Rezorpsiyonu – Kemik dokusunun azalması

6. İrin – Enfeksiyon sonucu oluşan iltihap sıvısı

7. Mobilite – Dişin hareket derecesi

8. Greft – Doku ekleme işlemi

9. Flap Operasyonu – Diş eti kaldırılarak yapılan cerrahi temizlik

10. Biofilm – Diş yüzeyine yapışan bakteriyel tabaka

Sonuç

Periodontitis, tedavi edilmediği takdirde diş kaybı ve sistemik sağlık problemleri ile sonuçlanabilen ciddi bir diş eti hastalığıdır. Ancak erken teşhis, etkili temizlik ve düzenli bakım ile tamamen kontrol altına alınabilir. Ağız sağlığına dikkat etmek, genel sağlığın korunmasında da büyük rol oynar.

Uyarı: Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Diş eti sorunları yaşıyorsanız bir periodontoloji uzmanına başvurmanız önerilir.