URL başarıyla kopyalandı!

https://webratik.com/

Mazhar ne demek? Mazhar kelimesinin ve isminin anlamı nedir?

Mazhar ne demek? Mazhar kelimesinin ve isminin anlamı nedir?

Mazhar kelimesi, Arapça kökenli olup “zâhir olmak” anlamına gelen "ẓuhūr" kökünden türemiştir ve iki ana anlamda kullanılır:

  1. Bir şeyin görünür olduğu veya açığa çıktığı yer ya da kişi: Bu anlamıyla, “mazhar”, bir olgunun ya da kutsal bir varlığın tecelli ettiği yer veya kişi olarak tanımlanır. Bu kullanımında, bir şeyin gözle görülebilir hale gelmesini ifade eder. Örneğin, Süleyman Çelebi’nin “Muzhir-i Hak mazhar-ı envâr idi / Cümle lutf-ı Hak özünde var idi” mısralarında bu anlamı taşır.

  2. Sıfat olarak, bir şeye ulaşan veya nâil olan: Bu kullanımında "mazhar", özel bir iyiliğe, saygıya veya sevgiye erişmiş kimseyi tanımlar. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın, “Sevgisine mazhar her şey ve herkes bu nişana sâhip olur” ifadesinde bu anlamda kullanılmıştır.

Örnek Cümleler:

  1. "Çocuklar, sevgiye en saf şekilde mazhar olanlardır."
  2. "Sanatçı, eserleriyle toplumsal ilgiye mazhar oldu."

Mazhar Olmak Deyiminin Anlamı

"Mazhar olmak" ifadesi, “erişmek, ulaşmak veya nâil olmak” anlamında kullanılan bir deyimdir. Bu deyim, bir kimsenin özel bir onura, saygıya veya nimete ulaşması anlamında kullanılır. Örneğin, Namık Kemal’in ifadesiyle, “İnsan fânî olduğu halde yine hayât-ı ebediyyeye mazhar olacak gibi çalışmalıdır.” Klasik edebiyatın önemli eserlerinde, bu deyim hem dini hem de kültürel bir bağlamda kullanılmıştır.

Mazhar Kelimesinin Müzikteki Anlamı ve Kullanımı

Mazhar, aynı zamanda müzik alanında kullanılan özel bir terimdir. Tekkelerde yapılan dini ayinlerde kullanılan bir müzik aleti olan "mazhar", büyük çaplı ve zilsiz bir tef türüdür. Mazhar, diğer adıyla "mızher," özellikle dergah ve tekkelerde zikir esnasında kullanılır ve “bendir” veya “bender” olarak da adlandırılır. Çapı yaklaşık 50-60 santimetre olup, kenarında halkalar bulunabilir ve kasnağına çifte kiriş gerilmiştir.

Bu müzik aleti, Türk tasavvuf musikisinde önemli bir yere sahiptir ve özellikle ritmik düzeni sağlamak için kullanılır. "Mazhar-zen" terimi ise, bu enstrümanı çalan kişiyi tanımlar.

Tarihsel ve Edebi Kullanımı

Mazhar kelimesi, Osmanlı döneminde dini ve kültürel bağlamda çokça kullanılmıştır. Tasavvuf edebiyatında, Allah’ın tecellilerini veya onun nimetlerini aktardığı kişiler ya da yerler "mazhar" olarak tanımlanırdı. Bu kullanımıyla, insanların kutsal bir nitelik veya özelliğe ulaşması anlamında da derin bir manevi içeriğe sahiptir.

Divan ve halk edebiyatında, mazhar kavramı, bir şeye ulaşmayı veya nâil olmayı ifade eden beyitlerde sıkça kullanılmıştır. Bu terimle, kimi zaman Tanrı’nın lütuflarına mazhar olmuş peygamberler veya evliyalar anlatılmış, kimi zaman ise sevgilinin ilgisine erişmeyi simgelemiştir.

Mazhar Kelimesinin Türk Dil Kurumu (TDK) Sözlüğündeki Anlamı

  1. Sıfat: Bir iyiliğe erişmiş veya erişen kişi.
  2. İsim: Bir şeyin ortaya çıktığı veya göründüğü yer ya da kişi.

Farklı Dillerde Mazhar Kelimesi

  • İngilizce: Manifestation (mazhar olmak); Recepient (bir nimete mazhar olan kişi)
  • Arapça: مظهر (Mazhar), مكان الظهور (görünür yer)
  • Almanca: Erscheinungsort (görünme yeri), Geehrter (şereflenen)
  • İspanyolca: Manifestación (tecelli)
  • İtalyanca: Manifestazione (tecelli)

Mazhar kelimesi, Türk kültüründe ve dilinde hem dini hem de sanatsal bir anlamda köklü bir yer edinmiştir. Gerek tasavvuf edebiyatında Allah’ın veya ilahi özelliklerin göründüğü yer veya kişi anlamında gerekse müzik alanında dini törenlerin vazgeçilmez bir parçası olan mazhar enstrümanı olarak kullanılmaktadır. Türk dili ve edebiyatında bu derin anlamlarıyla öne çıkan mazhar kelimesi, günlük dilde de onur, saygı veya sevgiye erişen bir kimseyi tanımlamak için kullanılmaya devam etmektedir.

31.10.2024