Hipokondriyazis için hangi ilaç kullanılır?
Hipokondriyazis (hastalık hastalığı) tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle hastanın semptomlarına, şikayetlerinin şiddetine ve eşlik eden diğer psikiyatrik rahatsızlıklara (örn. anksiyete, depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk) bağlı olarak belirlenir. Hipokondriyazis tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlar şunlardır:
Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI'lar)
SSRI grubu antidepresanlar, hipokondriyazis tedavisinde en sık kullanılan ilaç grubudur. Beyindeki serotonin düzeyini artırarak kaygıyı ve takıntılı düşünceleri azaltabilirler. Kullanılan SSRI’lar şunlardır:
- Fluoksetin (Prozac)
- Sertralin (Zoloft)
- Paroksetin (Paxil)
- Sitalopram (Celexa)
- Essitalopram (Lexapro)
SSRI'lar, özellikle hipokondriyazis ile birlikte obsesif-kompulsif bozukluk veya depresyon da mevcutsa oldukça etkili olabilir.
Serotonin-Noradrenalin Geri Alım İnhibitörleri (SNRI'lar)
SSRI'lara benzer şekilde çalışan ancak hem serotonin hem de noradrenalin seviyelerini artıran bu ilaçlar, bazı hastalarda daha etkili olabilir:
- Venlafaksin (Effexor)
- Duloksetin (Cymbalta)
Trisiklik Antidepresanlar (TCA'lar)
SSRI'lar ve SNRI'lara yanıt vermeyen hastalar için trisiklik antidepresanlar (TCA'lar) düşünülebilir. Ancak yan etkileri daha fazla olduğundan genellikle ikinci seçenek olarak değerlendirilirler:
- Amitriptilin
- İmipramin
- Klomipramin
Anksiyolitikler (Kaygı Giderici İlaçlar)
Benzodiazepinler gibi hızlı etki eden anksiyolitikler bazen kısa süreli olarak reçete edilebilir. Ancak bu ilaçların bağımlılık yapıcı potansiyeli nedeniyle uzun süreli kullanımları önerilmez:
- Alprazolam (Xanax)
- Klonazepam (Rivotril)
- Lorazepam (Ativan)
Bu ilaçlar genellikle kısa süreli rahatlama sağlasa da hipokondriyazisin uzun vadeli tedavisi için önerilmez.
Antipsikotik İlaçlar (Düşük Doz)
Hipokondriyazis tedavisinde, özellikle yoğun obsesif düşünceler ve psikotik belirtiler gösteren hastalarda düşük dozda antipsikotikler kullanılabilir:
- Risperidon (Risperdal)
- Olanzapin (Zyprexa)
- Aripiprazol (Abilify)
İlaç Tedavisine Ek Olarak: Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
Hipokondriyazis tedavisinde ilaçlar tek başına yeterli olmayabilir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), hastanın kaygılarını yönetmesine ve yanlış düşünce kalıplarını değiştirmesine yardımcı olan etkili bir terapi yöntemidir. İlaç tedavisi ve terapi birlikte uygulandığında en iyi sonuçlar alınabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Bu ilaçlar yalnızca bir psikiyatrist tarafından reçete edilmelidir.
- Etkilerini görmek için birkaç hafta düzenli kullanılması gerekebilir.
- Olası yan etkiler doktorla paylaşılmalıdır.
- Aniden ilaç kesilmemeli, doktor kontrolünde azaltılarak bırakılmalıdır.
Eğer hipokondriyazis semptomlarınız varsa, bir uzmana danışarak en uygun tedavi planını oluşturmanız önemlidir.