Acırak ne demek? Acırak kelimesinin anlamı nedir?
"Acırak" kelimesi, Türkiye Türkçesinde ağızlardan gelen, yöresel bir kullanımı olan ve farklı anlamlarda kullanılan bir kelimedir. Anlamları coğrafi bölgelere ve kullanım alanlarına göre değişkenlik gösterir. Bu makalede "acırak" kelimesinin çeşitli anlamlarına, kullanım yerlerine ve kelimenin tarihi süreçte nasıl kullanıldığına dair detaylı bilgiler yer almaktadır.
Acırak Kelimesinin Anlamları
-
Acırak - Az Acı (I)
- "Acırak," Türkiye’nin farklı yörelerinde, özellikle Eşme (Uşak), Akhisar (Manisa), Kandıra (Kocaeli), Çorum, Samsun, Zile (Tokat), Maraş, Kırıkhan (Hatay) gibi bölgelerde "az acı," yani hafif acı anlamında kullanılmaktadır. Bu kullanım, genellikle yiyeceklerin veya tatların tarifinde karşımıza çıkar. Örneğin, acı olmayan, ama hafif bir acılık veren tatlar için bu kelime kullanılır.
Örnek Cümle: "Bu biber acırak, fazla acı değil ama hafif bir acılığı var." -
Acırak - Biraz Aç (II)
- "Acırak" kelimesinin ikinci bir anlamı, "biraz aç, iyice doymamış" olarak kullanılır. Bu anlamda, tam olarak doymamış ya da hafif açlık hissi yaşayan kişiler için kullanılan bir sıfattır. İçel’in Mut köyleri ve Silifke gibi yerlerde bu şekilde ifade edilmektedir.
Örnek Cümle: "Kahvaltı yapmıştım ama acıraktım, biraz daha yemek iyi olurdu."
-
Acırak - Uygun Olmayan İncelikte Parça (III)
- "Acırak" kelimesi üçüncü anlamında, bir parçanın bir deliğe veya yuvaya tam olarak uymaması durumu için kullanılır. Bu anlam, özellikle teknik işlerde, makine parçalarında veya aletlerde karşımıza çıkar. Mut köylerinde (İçel) bu kullanım şekli mevcuttur.
Örnek Cümle: "Bu mil tam uymadı, biraz acırak geldi."
Acırak Kelimesinin Kökeni
"Acırak" kelimesi, Türkiye Türkçesinin farklı ağızlarında kullanılan yöresel bir kelimedir. "Acı" kelimesinden türemiş olan "acırak," daha çok halk arasında ve yerel ağızlarda kullanılır. "Acı" kelimesine "-rak" eklenerek türetilmiş olan bu sözcük, az veya hafif acılık anlamına gelmektedir.
Acırak Kelimesinin Kullanıldığı Bölgeler
"Acırak" kelimesi, özellikle Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki ağızlarda kullanılmaktadır. Derleme Sözlüğü’nde yer alan bilgilere göre bu kelimenin kullanıldığı başlıca bölgeler şunlardır:
- Eşme (Uşak)
- Akhisar (Manisa)
- Kandıra (Kocaeli)
- Çorum
- Samsun
- Zile (Tokat)
- Maraş
- Kırıkhan (Hatay)
- Şereflikoçhisar (Ankara)
- Pınarbaşı (Kayseri, Avşar Aşireti)
- Çukurbağ, Uğurlu, Ermenek (Konya)
- Mut köyleri, Silifke (İçel)
- Kayapa (Edirne)
- Çavuşköy, Babaeski (Kırklareli)
Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük’te Acırak Kelimesi
TDK’ye göre "acırak" kelimesi "az acı" anlamında sıfat olarak tanımlanmaktadır. Güncel Türkçe Sözlük’te bu kelimenin anlamı, halk ağzında kullanılan ilk anlamına uygun olarak "az acı" şeklinde verilmiştir.
Acırak Kelimesinin Farklı Dillerdeki Karşılıkları
"Acırak" kelimesi, yöresel ve kültürel bir ifade olduğu için doğrudan çevirisi bulunmamakla birlikte farklı dillerde "hafif acı" veya "az acı" anlamında benzer ifadelere rastlanabilir:
- İngilizcesi: Slightly bitter, mildly spicy
- Almancası: Leicht bitter
- İspanyolcası: Ligeramente amargo
- Arapçası: مر قليلا (murr qalīlan)
- Rusçası: Немного горький (Nemnogo gor'kiy)
- İtalyancası: Leggermente amaro
"Acırak" kelimesi, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde kullanılan ve halk ağzına ait bir kelime olup, az acı veya hafif acı anlamında kullanılmaktadır. Teknik anlamda ise bir parçanın tam uymaması durumunu ifade eder. Bu zengin anlam dünyası, "acırak" kelimesinin yöresel kullanımlarını ve kültürel çeşitliliği yansıtmaktadır.