Zabıt katibi nedir? Zabıt katibinin görevleri nelerdir?
Zabıt katibi, adliyelerde çalışan, mahkemelerde yapılan duruşmaların ve yargılama süreçlerinin tutanaklarını tutmakla görevli olan bir adliye personelidir. Zabıt katipleri, mahkemelerdeki işlemlerin resmî kaydını tutar ve bu kayıtlar, dava dosyalarının resmi belgeleri olarak kullanılır. Zabıt katipleri, yargılamanın yazılı belgelerinin hazırlanmasından ve mahkeme kararlarının doğru bir şekilde kaydedilmesinden sorumludur.
Zabıt Katibinin Görevleri Nelerdir?
Zabıt katibi, mahkemelerin ve adli süreçlerin yazılı belgelerinin doğru ve eksiksiz tutulmasını sağlamakla yükümlüdür. İşte zabıt katibinin başlıca görevleri:
1. Duruşma Tutanaklarını Tutmak
- Zabıt katibi, duruşmalar sırasında hâkimin, savcının, avukatların ve tarafların söylediklerini hızlı bir şekilde kaydeder. Bu tutanaklar, davanın resmî kaydı olarak kullanılır.
- Yazılan bu tutanaklar, dava dosyasının önemli bir parçasıdır ve yargılamanın ilerleyen aşamalarında veya temyiz süreçlerinde kullanılabilir.
2. Duruşma Öncesi ve Sonrası Evrak İşlemleri
- Duruşma başlamadan önce mahkemeye sunulan belgeleri düzenler ve duruşma sırasında kullanılacak belgeleri hazırlar.
- Duruşma bittikten sonra, mahkemede alınan kararları ve yapılan işlemleri dosyalayarak ilgili taraflara tebliğ edilmesini sağlar.
3. Mahkeme Kararlarını Yazmak
- Mahkemede alınan kararları yazılı hale getirir. Hâkimin verdiği kararların tam ve doğru bir şekilde kaydedilmesinden sorumludur.
- Kararlar, dava dosyasına eklenir ve mahkeme sürecinin resmî belgesi olur.
4. Duruşma Tutanağına Katılan Kişilerin İmzalarını Almak
- Duruşmaların sonunda hâkim, savcı, avukatlar ve diğer ilgililer tarafından tutanağın imzalanmasını sağlar. İmzaların tamamlanması, duruşmanın resmiyet kazanması için gereklidir.
5. Hâkime Yardımcı Olmak
- Zabıt katibi, duruşma boyunca hâkime yardımcı olur. Hâkimin istediği belgeleri hazırlar, gerektiğinde belgelere erişimi kolaylaştırır ve duruşmanın düzenli şekilde devam etmesine katkı sağlar.
- Hâkimin yönlendirmesiyle dava dosyalarını düzenler ve gerekli yerlerde dosyalara eklemeler yapar.
6. Elektronik Sistemlerle Çalışmak
- Günümüzde zabıt katipleri, adliyelerde kullanılan UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) gibi elektronik sistemlerle çalışır. Dava dosyalarının elektronik ortama aktarılması, belgelerin işlenmesi ve arşivlenmesi gibi işlemleri bu sistemler aracılığıyla yapar.
7. Duruşma Esnasında Sesli ve Görüntülü Kayıtlar Almak
- Mahkeme tarafından gerekli görüldüğünde, duruşmanın sesli veya görüntülü kaydını alabilir. Bu kayıtların düzgün bir şekilde yapılması ve saklanmasından sorumludur.
8. Mahkeme Dışındaki Yazışmaları Düzenlemek
- Mahkemenin taraflarla, bilirkişilerle veya diğer adli makamlarla yaptığı yazışmaları hazırlar ve düzenler. Ayrıca, kararların ve yazılı bildirimlerin ilgililere tebliğ edilmesini sağlar.
Zabıt Katibi Olmanın Şartları Nelerdir?
Zabıt katibi olabilmek için belirli niteliklere ve şartlara sahip olmak gerekir. Türkiye'de zabıt katibi olmanın genel şartları şunlardır:
- Eğitim: En az lise veya dengi okul mezunu olmak.
- Devlet Memuru Olma Şartları: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak ve devlet memurluğu için gerekli şartları taşımak (sabıka kaydı olmaması, yaş sınırına uygun olmak vb.).
- Klavye Kullanımı: Zabıt katibi olmak için 10 parmak klavye kullanımında hızlı ve yetenekli olmak gerekir. Katiplik sınavında belirli bir sürede metin yazma testi yapılır.
- Adalet Bakanlığı Sınavı: Zabıt katibi olmak için Adalet Bakanlığı tarafından düzenlenen sınavlara girmek ve bu sınavı başarılı bir şekilde geçmek gereklidir.
- Sağlık Şartları: Fiziksel ve ruhsal olarak bu görevi yapabilecek sağlık durumuna sahip olmak.
Zabıt katibi, mahkemelerdeki yargı süreçlerinin yazılı belgelerinin hazırlanmasından ve düzenlenmesinden sorumlu bir adliye personelidir. Duruşmalarda tutanak tutmak, mahkeme kararlarını yazmak ve resmî belgeleri hazırlamak gibi önemli görevleri yerine getirir. Zabıt katipleri, adalet sisteminde büyük bir öneme sahiptir çünkü onların tuttuğu belgeler, yargılama sürecinin resmi kayıtlarıdır.