Yaşından küçük gösterme hastalığı nedir? Nasıl tedavi edilir?
Tıbbi ve psikolojik literatürde "yaşından küçük gösterme hastalığı" olarak adlandırılan spesifik bir hastalık bulunmamaktadır. Ancak bazı tıbbi ve genetik durumlar, bireyin biyolojik yaşına kıyasla daha genç görünmesine neden olabilir. Bu durum bazen genetik faktörlerden, hormonal bozukluklardan veya bazı sendromlardan kaynaklanabilir. Ayrıca, psikolojik açıdan beden algısı bozuklukları da yaşından küçük görünme algısına yol açabilir.
Bu durumu etkileyen bazı tıbbi, genetik ve psikolojik nedenler şunlardır:
Tıbbi ve Genetik Nedenler
a) Genetik Faktörler
Bireyin görünüşü büyük ölçüde genetik faktörlere bağlıdır. Aile bireyleri genç görünümlü ise, kişi de doğal olarak daha küçük yaşta algılanabilir.
b) Hipopituitarizm (Büyüme Hormonu Eksikliği)
Hipofiz bezinin yeterince büyüme hormonu (GH) üretememesi durumunda kişi fiziksel olarak daha küçük kalabilir ve yaşına göre daha genç görünebilir.
- Belirtileri: Kısa boy, ince kemik yapısı, gecikmiş ergenlik
- Tedavi: Büyüme hormonu tedavisi (endokrin uzmanı tarafından yönlendirilmelidir)
c) Turner Sendromu (Kadınlarda)
Turner sendromu, X kromozomunun eksikliği nedeniyle gelişimsel gecikmelere yol açan bir genetik bozukluktur.
- Belirtileri: Kısa boy, gelişim geriliği, çocuk görünümlü yüz hatları
- Tedavi: Hormon tedavisi (büyüme hormonu ve östrojen tedavisi)
d) Hipotiroidi (Tiroid Hormonu Eksikliği)
Tiroid hormonları büyüme ve gelişimi düzenler. Tiroid yetmezliği olan bireylerde gelişim geriliği olabilir.
- Belirtileri: Yorgunluk, kilo alma, cilt kuruluğu, zihinsel yavaşlık
- Tedavi: Tiroid hormon replasman tedavisi
Psikolojik Nedenler
Bazı psikolojik durumlar bireyin kendisini yaşından daha küçük görmesine veya göstermesine neden olabilir.
a) Beden Dismorfik Bozukluğu (BDD)
Bireyin görünüşüyle ilgili takıntılı hale gelmesi durumudur. Kişi yaşına uygun bir görünüme sahip olmasına rağmen daha küçük veya daha olgun göründüğünü düşünebilir.
- Tedavi: Psikoterapi (Bilişsel Davranışçı Terapi - BDT) ve gerektiğinde ilaç tedavisi
b) Peter Pan Sendromu
Bireyin fiziksel görünüşüne aşırı önem vererek yaşlanmayı reddetmesiyle ilişkilidir.
- Tedavi: Psikolojik destek ve bireyin yaşına uygun yaşam tarzı geliştirmesi
c) Sosyal Algı ve Özsaygı Problemleri
Bazı insanlar sosyal etkileşimlerinde daha küçük görünmeyi bilinçaltında avantaj olarak görebilir ve bunu psikolojik bir savunma mekanizması olarak geliştirebilirler.
Yaşından Küçük Görünme Nasıl Tedavi Edilir?
Eğer kişinin yaşına göre küçük görünmesi genetik bir durumdan kaynaklanıyorsa, bunun tıbbi bir tedavisi yoktur. Ancak altta yatan tıbbi veya psikolojik nedenler varsa, bunlara yönelik tedavi yöntemleri şu şekildedir:
Tıbbi Tedaviler
- Büyüme hormonu eksikliği: Endokrin uzmanı tarafından büyüme hormonu tedavisi
- Tiroid problemleri: Tiroid hormon replasman tedavisi
- Genetik sendromlar: Özel hormon tedavileri
Psikolojik Destek
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), beden algısı bozuklukları için etkili bir yöntemdir.
- Özgüven artırıcı terapiler, bireyin görünüşüyle barışık olmasını sağlar.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle fiziksel gelişimi desteklemek
- Doğru cilt bakımı ve beslenme ile yaşa uygun bir görünüm kazanmak
- Sosyal etkileşimleri artırarak kendine güven kazanmak
Yaşından küçük görünme genetik, hormonal ya da psikolojik nedenlerden kaynaklanabilir. Eğer bu durum sağlıkla ilgili bir sorundan kaynaklanıyorsa, bir uzmanla görüşmek önemlidir. Ancak bireyde psikolojik nedenlerden dolayı kendisini yaşına uygun algılamama gibi bir durum söz konusuysa, terapi ve farkındalık çalışmaları yardımcı olabilir.