Var eli titremez atasözünün anlamı nedir?

"Var eli titremez" atasözü, zengin insanların, paraları olduğu için harcama yaparken tereddüt etmeyeceklerini, kolayca ve kaygılanmadan para harcayabileceklerini ifade eder. Buna karşılık, yoksul kişiler ellerindeki sınırlı kaynakları yettirebilmek için para harcarken tedirgin olur, dikkatli davranır ve harcamalarını sınırlı yaparlar. Atasözünde, ekonomik gücün, kişilerin maddi kararlarda rahat veya endişeli olmaları üzerindeki etkisi vurgulanmaktadır.

Atasözünün İç Yapısı ve Anlamı

Atasözü iki temel bölümden oluşur:

1. "Var eli": "Var" kelimesi burada varlıklı, zengin, maddi durumu iyi olan insanları ifade eder. "Eli" ise, kişinin parayı harcarken gösterdiği tavrı ve tutumunu simgeler.

2. "Titremez": Buradaki titreme, maddi kaygılar ve endişelerle yapılan tereddütlü harcamayı simgeler. Zengin kişiler, maddi güvenceleri olduğu için parayı harcarken elleri titremez, yani harcamaları sırasında bir endişe veya tereddüt hissetmezler.

Bu atasözü, zenginlikle birlikte gelen rahatlığı ve maddi özgürlüğü ifade ederken, dolaylı olarak fakirliğin yarattığı maddi kaygılara da dikkat çeker.

Atasözünün Günlük Hayatta Kullanımı

"Var eli titremez" atasözü, genellikle zengin kişilerin büyük harcamalar yaparken gösterdikleri rahatlık ve kaygısız tavrı anlatmak için kullanılır. Özellikle maddi durumu iyi olan kişilerin, lüks tüketime ya da cömert yardımlara kolayca karar verebilmesi örnek gösterilebilir.

Örnek Cümleler:

• "Ayşe Hanım yine çok cömert davrandı, hayır kurumuna büyük bir bağış yaptı. Ne de olsa var eli titremez."
• "Ali Bey yeni bir araba aldı, hiç düşünmeden. Tabii ki, var eli titremez."

Atasözünün Manevi ve Ahlaki Yönleri

Bu atasözünde ahlaki bir ders de gizlidir. Zengin insanlar, ellerindeki varlığı kaybetme endişesi taşımadıkları için daha cömert ve rahat harcamalar yapabilirken, fakir kişiler her kuruşu düşünmek zorundadır. Atasözü, maddi imkânların insan davranışlarını ne kadar etkileyebileceğine de dikkat çeker. Ahlaki olarak, zenginlerin, varlıklarının farkında olup ihtiyaç sahiplerine yardım etmelerinin bir erdem olduğu söylenebilir. Cömertlik, zenginlik ile ilişkili olsa da, zenginlerin her zaman bu erdemi göstermediği de bir gerçektir.

TDK'ya Göre "Var Eli Titremez" Atasözünün Anlamı

Türk Dil Kurumu (TDK) bu atasözünü şu şekilde tanımlar: "Varlıklı kimse, para harcarken tereddüt etmez, cömert davranır." Yani, zengin kişiler maddi rahatlıkları sayesinde harcama yaparken kolayca karar verirler, para harcama konusunda sıkıntı çekmezler.

Benzer Atasözleri

Bu atasözüyle aynı anlamı taşıyan birkaç atasözü ve deyim de mevcuttur:

• "Cebinde akrep var": Zengin olmayan kişilerin para harcarken aşırı titiz ve dikkatli davrandıklarını anlatır.
• "Veren el alan elden üstündür": Maddi gücü olan kişilerin cömert olması gerektiğini vurgulayan dini bir öğüt niteliğindedir.
  
  

"Var eli titremez" atasözü, zengin insanların maddi güvenceleri sayesinde para harcarken tereddüt etmediklerini, rahat ve kaygısız bir tavır sergilediklerini ifade eder. Atasözünün manevi yönü, zenginlerin, fakir insanların kaygılarının farkında olmalarını ve gerektiğinde yardımlaşma ve cömertlik göstermeleri gerektiğini öğütler. Maddi imkânlar kişilerin davranışlarını ve kararlarını etkileyen önemli faktörlerdendir, bu atasözü de bu durumu özetler niteliktedir.

"Var Eli Titremez" Atasözünün Diğer Dillerdeki Kullanımı:

• İngilizcesi: "The hand of the wealthy does not tremble."
• Arapçası: "يد الغني لا ترتعش."
• Rusçası: " ука богатого не дрожит при расходах."