Türkiye İran arası kaç kilometre?

Türkiye ile İran arasındaki kuş uçuşu mesafesi yaklaşık 2.000 kilometredir. Bu mesafe İstanbul – Tahran arasında ölçülmektedir.

Başlıca şehirler arası mesafeler:

• İstanbul – Tahran: ~2.000 km

• Ankara – Tebriz: ~1.200 km

• Van – Urmiye: ~300 km

Türkiye ile İran kara sınırı, Bazargan – Gürbulak, Kapıköy – Razi ve Esendere – Serow olmak üzere üç büyük sınır kapısı üzerinden geçişe açıktır.

Türkiye – İran Ulaşım Seçenekleri

Hava yolu:

• Türk Hava Yolları, Mahan Air ve Iran Air, İstanbul – Tahran arasında düzenli sefer yapmaktadır.

• İstanbul – Tahran uçuş süresi: Ortalama 3 saat 15 dakika

• Ankara, Erzurum ve Van’dan da İran’a dönemsel seferler yapılmaktadır.

Kara yolu:

• Van, Ağrı, Hakkâri illerinden İran’a kara yolu ile geçiş mümkündür.

• Van – Tahran kara yolu ile yaklaşık 20 saat sürmektedir.

• İran'dan Türkiye’ye gelen otobüsler yoğun şekilde Gürbulak Sınır Kapısı’nı kullanmaktadır.

Demir yolu:

• Van ile Tebriz arasında yolcu trenleri sınırlı da olsa işlemektedir.

• Türkiye–İran yük taşımacılığı için demiryolu önemli bir alternatif oluşturur.

Türkiye – İran Kültürel İlişkiler

Türkiye ile İran arasındaki ilişkiler, tarihsel olarak bin yılı aşkın geçmişe sahiptir. Büyük Selçuklu, Safevî ve Osmanlı dönemlerinden itibaren iki halk arasında kültürel etkileşim süreklilik göstermiştir.

Kültürel etkileşim başlıkları:

• Dil, edebiyat ve şiir: Farsça, Osmanlı edebiyatında asırlarca etkili olmuş; Mevlana, Sadi, Hafız gibi şairler her iki ülkede de derin saygı görür.

• Mimari ve sanat: Camiler, külliyeler, çiniler ve el sanatlarında ortak estetik unsurlar bulunur.

• Müzik ve sinema: İran sineması Türkiye'de ciddi bir izleyici kitlesine sahiptir. Aynı şekilde Türk dizileri İran’da geniş kitlelerce takip edilmektedir.

Her iki ülkede karşılıklı olarak kültürel etkinlikler, edebi festivaller ve akademik iş birlikleri düzenlenmektedir. Tahran’da Türkiye Kültür Merkezi; İstanbul’da ise İran Kültür Ataşeliği bu alanda faal çalışmaktadır.

Türkiye – İran Ticari İlişkileri

Türkiye ile İran arasındaki ticaret hacmi dönemsel dalgalanmalara rağmen enerji ve sınır ticareti ekseninde gelişmektedir.

Ticaret hacmi verileri:

Türkiye’nin İran’a ihracatında öne çıkan ürünler:

• Gıda ve tarım ürünleri

• Otomotiv parçaları

• Elektrik-elektronik ürünleri

• Tekstil, plastik mamuller

İran’dan Türkiye’ye ithal edilen başlıca ürünler:

• Doğalgaz ve petrol

• Kimyasal maddeler

• Tarım ürünleri (hurma, safran)

• İnşaat taşları ve mermer

Enerji iş birliği:

• İran, Türkiye’nin doğalgaz tedarik ettiği başlıca ülkelerden biridir.

• Doğalgaz boru hattı, sınır kapılarından biri olan Doğubayazıt üzerinden Türkiye’ye uzanır.

• İran’a uygulanan uluslararası yaptırımlar, ikili ticaretin zaman zaman yavaşlamasına neden olmaktadır.

Stratejik ve Diplomatik İlişkiler

Türkiye ile İran arasındaki ilişkiler karmaşık ve çok yönlüdür. Her iki ülke, komşuluk ilişkileri, enerji paylaşımı ve bölgesel güvenlik açısından stratejik iş birliği içerisindedir.

Ortak çıkar alanları:

• Suriye meselesi: Astana süreci çerçevesinde İran, Türkiye ve Rusya üçlü masa kurmuştur.

• Afganistan ve Orta Asya politikaları: Göç, uyuşturucu ile mücadele ve sınır güvenliği konularında eşgüdüm arayışları sürmektedir.

• Bölgesel ulaşım ve ticaret koridorları: Türkiye, İran üzerinden Pakistan ve Hindistan'a uzanacak Orta Koridor projesine önem vermektedir.

Anlaşmalar:

• 2014 Türkiye – İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi kurulmuştur.

• Gümrük kolaylığı, sınır ticareti, vizeler, enerji ve ulaşım alanlarında çok sayıda protokol bulunmaktadır.

Eğitim ve Akademik İş Birlikleri

İran’dan her yıl binlerce öğrenci, lisans ve lisansüstü eğitim için Türkiye’yi tercih etmektedir. Aynı şekilde Türkiye’deki Fars Dili ve Edebiyatı bölümleri, İran kültürünü akademik düzeyde tanıtmaktadır.

İran üniversiteleri, özellikle İslami ilimler, tıp ve mühendislik alanında yüksek düzeyde eğitim sunmaktadır. Türkiye ve İran üniversiteleri arasında çok sayıda iş birliği protokolü, öğrenci değişim anlaşması ve ortak kongre düzenlenmektedir.

Türkiye – İran Hakkında Bilgi Notları

• Türkiye ve İran arasında vize uygulaması kaldırılmıştır. Vatandaşlar karşılıklı olarak 90 güne kadar vizesiz seyahat edebilir.

• Her iki ülke de İslam İşbirliği Teşkilatı ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) gibi platformlarda birlikte yer almaktadır.

• İranlı turistler Türkiye’de sağlık turizmi, alışveriş ve eğitim hizmetlerine yoğun ilgi göstermektedir.

• Van ve çevresinde İranlı turist hareketliliği bölge ekonomisini desteklemektedir.

• İran, Türkiye’nin doğu sınır komşusu olarak jeopolitik açıdan önemli bir güvenlik hattıdır.

Türkiye ile İran arasındaki ilişkiler, tarihsel süreklilik, enerji bağımlılığı, bölgesel çıkarlar ve kültürel yakınlık gibi birçok temel üzerine inşa edilmiştir. Zaman zaman farklı dış politika tercihleri ortaya çıksa da, iki ülkenin iş birliği alanları her geçen yıl çeşitlenmektedir. Bu ilişkinin geleceğinde özellikle enerji, lojistik, yükseköğretim ve sınır güvenliği alanları belirleyici olacaktır.