Konular
- Alışveriş
- Astronomi
- Atasözü
- Bebek
- Bilim
- Bitki
- Biyoloji
- Böcekler
- Bulmaca Sözlüğü
- Burçlar
- Çiçek
- Coğrafya
- Devlet
- Deyim
- Dinler
- Doğa
- Edebiyat
- Eğitim
- Ekonomi
- Elementler
- Enerji
- Fal
- Felsefe
- Finans
- Fizik
- Fobi
- Genel Kültür
- Gıda
- Grafik Tasarım
- Hayvanlar
- Hukuk
- İlaçlar
- İngilizce - Türkçe
- İş Hayatı
- İsimler
- İslam
- Jeoloji
- Kadın
- Kalp
- Kaynak Siteler
- Kelime
- Kimya
- Kişiler
- Magazin
- Matematik
- Meslekler
- Mimari
- Moda
- Müzik
- Osmanlı
- Osmanlı Türkçesi
- Pratik Yaşam
- Psikoloji
- Renkler
- Rüya Tabirleri
- Sağlık
- Sanat
- Sanayi
- SEO
- Siyaset
- Sosyal Medya
- Spor
- Tarih
- Tarım
- Teknoloji
- Test
- Tıp
- Turizm
- Uzay
- Vitamin
- Web Tasarım
- Yapay Zeka
- Yapay Zeka
- Yaşam
- Yazılım
- Yemek Tarifi
Tükenmez ne demek? Tükenmez kelimesinin anlamı nedir?

Tükenmez kelimesi, Türkçede sıklıkla kullanılan ve çok çeşitli anlamlarda yer bulan bir sıfattır. Özellikle "bitmeyen, sonsuz" anlamında mecazi kullanımlara sahip olan tükenmez, aynı zamanda içecek ve kalem gibi farklı nesneleri de tanımlamak için kullanılır. Hem günlük dilde hem de edebiyatta geniş bir kullanım alanı olan bu kelime, "tükenmek" fiilinden türetilmiştir.
Tükenmez Kelimesinin Kökeni ve Yapısı
Köken: Türkçe kökenli olup, "tükenmek" fiilinden türetilmiştir. Türkçenin sade yapısında sıklıkla karşılaşılan "mez" olumsuzluk ekinin kalıcı bir forma bürünmesiyle anlam kazanmıştır.
Tür: Sıfat, İsim
TDK'ye Göre Tükenmez Kelimesinin Anlamları
Türk Dil Kurumu (TDK) tükenmez kelimesi için aşağıdaki anlamları belirtmiştir:
-
Sıfat, Tükenmeyen, bitmeyen: Bitmeyen veya sürekli devam eden anlamında kullanılır. Örneğin: “Bu engin ruh, bu tükenmez azim, Türk milletinin varlık sebebidir.” — Ruşen Eşref Ünaydın
-
Sıfat, Mecazi, Sonsuz: Sonsuz veya sınırsız anlamında, özellikle manevi durumlar için kullanılır. Örneğin: "Ben bihaberim kendi tükenmez elemimden." — Yusuf Ziya Ortaç
-
İsim, Tükenmez kalem: Mürekkebi bitmeyen bir kalem çeşididir. Dolmakaleme benzer, ancak sürekli dolum gerektirmeden yazmaya devam eder. Örneğin: "Dolmakalem ceketinin cebindeydi. Ama şu kapaksız tükenmezle de yazabilirdi." — Selim İleri
-
İsim, Ağızlardan, Bir tür içecek: Üzüm, elma veya armut gibi meyvelerin ekşitilmesiyle yapılan bir içecek türüdür. İçildikçe su eklenerek tekrar içilebileceği için tükenmez olarak adlandırılmıştır.
-
İsim, Ağızlardan, Peynirli bir çorba türü: Yine belirli yörelerde hazırlanan bir çorba çeşidi olarak, bazı bölgelerde tükenmez ismiyle anılır.
Tükenmez Kelimesinin Edebiyattaki Kullanımı
Tükenmez kelimesi, özellikle Türk edebiyatında soyut ve mecazi anlamda sıkça tercih edilir. Çoğu şair ve yazar, "tükenmez acı," "tükenmez haz," veya "tükenmez azim" gibi ifadelerle duyguların ya da kavramların yoğunluğunu anlatmak için bu kelimeyi kullanmıştır. Örneğin:
-
Nâbî: “Ebnâ-yı dehr her hünere âferin verir / Yâ Rab bu âferin ne tükenmez hazînedir.”
Bu beyitte, insanın yeteneklerine duyulan hayranlığın, bitmeyen bir hazine gibi olduğu ifade edilmektedir. -
Yahya Kemal: "Sende birçok geceler geçse tükenmez hazla."
Bu dizelerde de tükenmez ifadesi, haz ve mutluluğun sınırsızlığına dikkat çeker.
Tükenmez Kalem: Pratik Bir İcat
Günümüzde günlük hayatta sıkça kullanılan "tükenmez kalem," isminden de anlaşılacağı üzere mürekkebi bitmeyen veya uzun süre yazmaya devam eden bir yazı aracıdır. 20. yüzyılın ortalarında yaygınlaşan tükenmez kalemler, pratik kullanımları ve mürekkep doldurma ihtiyacını ortadan kaldırmaları sebebiyle dolmakalemlerin yerini büyük oranda almıştır.
Tükenmez İçecek: Geleneksel Bir İçecek Türü
Tükenmez kelimesi, bazı yöresel içecekler için de kullanılır. Üzüm, elma veya armut gibi meyvelerin ekşitilmesiyle hazırlanan bu içecek, kapta tükendikçe üzerine su eklenerek çoğaltılır ve uzun süre içilebilir. Bu nedenle "tükenmez" olarak adlandırılmıştır. Bu içecek, özellikle Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde geleneksel olarak hazırlanır ve sıcakta serinletici bir seçenek olarak tercih edilir.
Örnek Cümleler ile Tükenmez Kelimesinin Kullanımı
-
Edebi Bir Örnek: “Tükenmez bir umutla yoluna devam etti; her adımı ona yeni bir ilham getiriyordu.”
-
Günlük Kullanımda: “Bu tükenmez kalem, uzun zamandır kullandığım halde hala yazıyor.”
Tükenmez Kelimesinin Farklı Dillerdeki Karşılıkları
- Osmanlıca: Tükenmez
- İngilizce: Inexhaustible, endless (mecazi anlamda); ballpoint pen (kalem anlamında)
- Almanca: Unerschöpflich (bitmeyen), Kugelschreiber (tükenmez kalem)
- Fransızca: Inépuisable (sonsuz, bitmeyen), stylo bille (tükenmez kalem)
- İspanyolca: Inagotable (tükenmez), bolígrafo (tükenmez kalem)
Tükenmez kelimesi, Türkçede zengin anlam ve kullanım çeşitliliği ile dikkat çeker. Hem maddi hem de manevi anlamda "bitmeyen, tükenmeyen" durumları ifade eden bu kelime, Türk edebiyatında da derin izler bırakmıştır. Günümüzde en bilinen kullanımı, “tükenmez kalem” olsa da, eski metinlerde ve yöresel dillerde farklı anlamlarını görmek mümkündür. Tükenmez kelimesi, dilimizin zenginliğini ve anlam katmanlarını ifade eden önemli kelimelerden biridir.
Popüler Bilgiler
- Messi ile Ronaldo arasındaki fark nedir?
- Rüyada Dubai çikolatası yemek ne anlama gelir?
- Ebo olarak bilinen İbrahim Tilaver kimdir?
- Türkçede kullanılan kısaltmalar ve açılımları nelerdir?
- ChatGPT nedir? ChatGPT hakkında tüm merak edilenler?
- Bacmirpi merhem nedir ve ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
- CALİRA tablet nedir ve ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
- Apranax Fort 550 mg nedir ve ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
- Sik ne demek? Sik kelimesinin anlamı ve kökeni nedir?
- Rapçi UZ4Y kimdir?
- CROXILEX-BID 1000 mg nedir ve ne için kullanılır?
- Türkçede büyük harflerin kullanıldığı yerler ve yazım kuralları nelerdir?