Teşrikimesai ne demek? Teşrikimesai kelimesinin anlamı ve kökeni nedir?

Teşrikimesai, Arapça kökenli bir kelime olup, "iş birliği" veya "birlikte çalışma" anlamına gelmektedir. Kelime, "teşrik" (ortak etme) ve "mesai" (çalışma) sözcüklerinin birleşiminden oluşmuştur. Genellikle bir amaç uğruna yapılan ortak çalışmalar, iş birlikleri ve ortak çabalar için kullanılan bu terim, eski Türkçe metinlerde ve Osmanlıca metinlerde sıkça karşımıza çıkar. Bugün ise bu kelime, modern Türkçede eskimiş olarak değerlendirilmekte ve yerini daha yaygın kullanılan "iş birliği" kavramına bırakmıştır.

Teşrikimesai Kelimesinin Kökeni ve Anlamı

Kelimenin Kökeni

Teşrikimesai, Arapça "teşrīk" (ﺗﺸﺮﻳﻚ) ve "mesā‘ī" (ﻣﺴﺎﻋﻰ) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir:

• Teşrik: Ortak etme, birini bir işe ya da duruma dahil etme anlamına gelir. Bu kelime, Arapça şirket kökünden türemiştir.
• Mesai: Çalışmalar, gayretler anlamına gelir. Mesai kelimesi, günlük iş hayatında kullanılan mesai saatleri teriminden de hatırlanabileceği üzere çalışma anlamını taşır.

Birleştirildiğinde teşrikimesai, ortak çalışma, birlikte gayret etme veya iş birliği anlamını kazanır.

TDK'ya Göre Teşrikimesai Anlamı

Türk Dil Kurumu (TDK) teşrikimesai kelimesini şu şekilde tanımlar:

• Bir gaye uğruna kurulan çalışma ortaklığı, birlikte çalışma; iş birliği: Bu tanım, özellikle ortak amaçlar doğrultusunda yapılan iş birliklerini ifade eder. Birlikte çalışan kişiler veya gruplar arasındaki koordinasyonu ve uyumu anlatır.
  
  

Örnek Cümleler

• "Onunla yıllardır teşrikimesaimiz var."
  • Bu cümlede, bir kişiyle uzun yıllar boyunca süregelen iş birliği veya ortak çalışma vurgulanmaktadır.
• "İran’ın mezarını kazmak için Moskof Kazakları’yla teşrikimesai etmiş."
  • Burada teşrikimesai, ortak bir amaç doğrultusunda yapılan iş birliği olarak ifade edilmektedir.

Teşrikimesainin Tarihsel Kullanımı

Teşrikimesai, Osmanlı döneminde ve erken Cumhuriyet döneminde yaygın olarak kullanılan bir terimdir. Özellikle siyasi, ticari ve diplomatik iş birliği anlaşmalarında bu terime sıklıkla rastlanır. Farklı ulusların ya da grupların belirli bir hedef doğrultusunda birlikte çalışma durumları bu kelime ile ifade edilmiştir.

Özellikle edebiyat metinlerinde ve dönemin gazete yazılarında teşrikimesai kelimesine sıkça rastlanır. Örneğin, Cenap Şahabettin’in eserlerinde ya da dönemin düşünce ve siyasi yazılarında teşrikimesai, çeşitli milletler veya gruplar arasındaki iş birliklerini ifade etmek için kullanılmıştır.

Teşrikimesainin Günlük Hayattaki Kullanımı

Günümüzde teşrikimesai kelimesi, eski bir ifade olarak değerlendirilse de zaman zaman edebi ve resmi dilde kullanılmaya devam etmektedir. Özellikle nostaljik bir hava katmak ya da belirli bir dönemi çağrıştırmak amacıyla kullanılabilir. Modern Türkçede iş birliği terimi, teşrikimesai yerine yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak kelimenin özgün anlamı ve tarihi kökeni göz önünde bulundurulduğunda, teşrikimesai eski metinlerde karşılaşılan zengin ifadelerden biri olarak önemini korumaktadır.

Teşrikimesainin Dini ve Manevi Yönü

Teşrikimesai, özellikle ahlaki ve dini metinlerde de iş birliği, yardımlaşma ve birlikte hareket etme kavramlarını yüceltir. Toplumların ve bireylerin ortak hedefler doğrultusunda iş birliği yapmaları, İslam dininde ve diğer inanç sistemlerinde de önemli bir erdem olarak görülmüştür. Bu anlamda teşrikimesai, sadece iş hayatı ve siyasi bağlamlarda değil, dini ve manevi yönü güçlü metinlerde de bir dayanışma ifadesi olarak karşımıza çıkar.

Teşrikimesainin Diğer Dillerdeki Karşılıkları

Teşrikimesai kelimesi, birçok dilde doğrudan bir karşılığa sahip olmasa da iş birliği ve ortak çalışma kavramlarına karşılık gelen terimlerle ifade edilebilir:

• İngilizcesi: Cooperation, Collaboration
• Fransızcası: Coopération
• Almancası: Zusammenarbeit
• İspanyolcası: Colaboración
• Arapçası: تَشْرِيكُ المَسَاعِي (taşrīk al-masā‘ī)
• Rusçası: Сотрудничество (sotrudnichestvo)
• İtalyancası: Collaborazione

Teşrikimesainin TDK'ya Göre Anlamı

Türk Dil Kurumu (TDK), teşrikimesai kelimesini "bir gaye uğruna kurulan çalışma ortaklığı, birlikte çalışma; iş birliği" şeklinde tanımlamaktadır. TDK’ya göre bu kelime, bir işin gerçekleştirilmesi için bir araya gelen kişilerin ya da grupların iş birliği içinde çalışmasını ifade eder.

Teşrikimesai, Türkçede eski dönemlerde yaygın olarak kullanılan ancak günümüzde yerini daha modern terimlere bırakan bir kelimedir. Kökeni Arapça olan bu kelime, "ortak çalışma" ve "iş birliği" anlamlarını taşır. Tarihsel süreçte hem siyasi, hem ticari, hem de sosyal bağlamlarda kullanılan teşrikimesai, özellikle Osmanlı döneminde sıkça karşılaşılan bir terimdir. Günümüzde daha az kullanılsa da, eski metinlerde ve edebi eserlerde önemli bir yer tutmaya devam eder.