Şükran günü nedir? Şükran gününün tarihsel süreci
Şükran Günü (Thanksgiving Day), başta Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada olmak üzere bazı ülkelerde kutlanan, aile, dostluk ve minnettarlığın ön plana çıktığı bir bayramdır. Kökeni dini ve kültürel geleneklere dayansa da günümüzde seküler bir kutlama olarak görülmektedir. Her yıl belirli bir tarihte kutlanan bu özel gün, özellikle Amerika’da yılın en önemli tatillerinden biri olarak kabul edilir.
Şükran Günü’nün Tarihi ve Kökeni
Şükran Günü’nün tarihi, 17. yüzyılın başlarına kadar uzanır ve İngiltere’den Amerika’ya göç eden Püritenler ile ilişkilendirilir. İşte tarihsel süreci:
İlk Şükran Günü
- 1620: İngiltere’den Amerika’ya yelken açan Püritenler, Mayflower gemisiyle bugünkü Massachusetts bölgesine yerleşir. Bu grup, yeni bir hayata başlamak için Plymouth kolonisini kurar.
- 1621: İlk yıl, Püritenler için oldukça zorlu geçmiştir. Açlık, soğuk hava koşulları ve hastalıklar birçok kişinin hayatını kaybetmesine neden olur. Ancak yerli Amerikan kabilesi olan Wampanoaglar, Püritenlere tarım yapmayı ve hayatta kalmayı öğretir.
- Sonbahar 1621: Püritenler, ilk başarılı hasatlarını kutlamak ve yerli halkın yardımlarına teşekkür etmek amacıyla bir ziyafet düzenler. Bu etkinlik, Şükran Günü’nün ilk kutlaması olarak kabul edilir.
Resmi Tatil Haline Gelişi
- 1863: Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Abraham Lincoln, Şükran Günü’nü ulusal bir bayram olarak ilan eder ve Kasım ayının son Perşembesi olarak belirler.
- 1941: Amerika Kongresi, Şükran Günü’nü her yıl Kasım ayının dördüncü Perşembesi olarak sabitler.
Şükran Günü’nün Kültürel ve Dini Önemi
Minnettarlık ve Bereket
Şükran Günü, esas olarak minnettarlık duygusunu ifade eder. Başlangıçta hasat sezonunun bereketi için Tanrı’ya şükretme amacı taşırken, günümüzde aile ve dostlarla birlikte olunarak minnet ifade edilen bir gün haline gelmiştir.
Dini Gelenekler
- İlk dönemlerde Şükran Günü, Hristiyanlar için dini bir anlam taşıyordu. Kutlamalar genellikle dua ve ibadetle başlardı.
- Günümüzde ise daha seküler bir yaklaşımla kutlanmaktadır.
Şükran Günü’nün Kutlama Gelenekleri
Aile Toplantıları
Şükran Günü, ailelerin bir araya geldiği önemli bir zaman dilimidir. İnsanlar, genellikle büyük aile yemekleri düzenler.
Özel Şükran Günü Yemeği
Günün en belirgin özelliği, özel bir yemek menüsünün hazırlanmasıdır. Geleneksel yemekler şunlardır:
- Hindi: Kutlamaların sembolü haline gelmiştir. Hindi genellikle fırında pişirilir ve masanın merkezine yerleştirilir.
- Tatlı Patates: Bal veya şekerle tatlandırılarak servis edilir.
- Cranberry Sosu: Hindinin yanında sunulan geleneksel bir sos.
- Balkabağı Turtası: Şükran Günü tatlılarının en popüleridir.
- Mısır: Hasat dönemiyle ilişkilendirildiği için sofralarda yer alır.
Televizyon ve Spor
- Amerikan Futbolu Maçları: Şükran Günü’nde NFL takımlarının maçları, birçok kişi için günün vazgeçilmez bir parçasıdır.
- Televizyon Yayınları: Şükran Günü’ne özel olarak çeşitli diziler, filmler ve etkinlikler yayınlanır.
Macy's Geçit Töreni
New York’ta düzenlenen Macy's Thanksgiving Day Parade, 1924’ten bu yana düzenlenen bir gelenektir. Büyük balonlar, sanatçılar ve dans gösterileriyle süslenmiş bu etkinlik, milyonlarca kişi tarafından izlenir.
Hayır İşleri
Şükran Günü, yardımlaşma ve paylaşma günü olarak da kabul edilir. İnsanlar, ihtiyacı olanlara yemek bağışında bulunur veya gönüllü olarak yardım organizasyonlarına katılır.
Şükran Günü’nün Modern Anlamı
Günümüzde Şükran Günü, sadece dini ya da tarımsal bir anlam taşımaktan ziyade şu temalarla ilişkilendirilir:
- Minnettarlık: İnsanlar, hayatlarındaki güzel şeyler için teşekkür eder.
- Birliktelik: Aile ve dostlarla birlikte zaman geçirmenin önemi vurgulanır.
- Paylaşma: Toplumun yardıma ihtiyacı olan kesimlerine destek olunur.
Şükran Günü’nün Kanada’da Kutlanışı
Kanada’da Şükran Günü, Ekim ayının ikinci Pazartesi günü kutlanır. Kutlama geleneği Amerika’dakine benzese de tarihi farklıdır:
- İlk Kanada Şükran Günü, İngiliz kaşif Martin Frobisher’ın 1578’de yaptığı keşif yolculuğundan sonra kutlanmıştır.
- Kanada’da kutlama daha çok doğaya şükretme ve sonbaharın tadını çıkarma üzerine yoğunlaşmıştır.
Şükran Günü ile İlgili İlginç Bilgiler
- Hindiler için Başkanlık Affı: ABD Başkanı, her yıl bir hindiyi “affeder” ve bu gelenek sembolik bir anlam taşır.
- Black Friday: Şükran Günü’nün ertesi günü, alışveriş sezonunun başlangıcı olarak kabul edilir ve büyük indirimler yapılır.
- Türkiye’de Şükran Günü: Şükran Günü, Türkiye’de resmi olarak kutlanmasa da Amerikan kültürüne aşina olanlar arasında bir farkındalık mevcuttur.
- Balon Geçitleri: Macy's Geçit Töreni’ndeki devasa balonlar, kutlamaların en göz alıcı unsurlarındandır.
- Minnettarlık Listeleri: İnsanlar, yıl boyunca minnettar oldukları şeyleri yazılı olarak paylaşır.
Amerika Birleşik Devletleri'nde Şükran Günü, her yıl Kasım ayının dördüncü Perşembe günü kutlanır.
Tarihin Belirlenme Süreci
Şükran Günü başlangıçta Abraham Lincoln tarafından 1863 yılında Kasım ayının son Perşembesi olarak ilan edilmiştir. Ancak 1939 yılında, Franklin D. Roosevelt tatilin tarihini değiştirdi. O yıl Kasım ayı beş Perşembe içeriyordu ve ekonomik nedenlerle tatilin dördüncü Perşembe günü kutlanması önerildi. Bu düzenleme, Kongre tarafından 1941 yılında resmileştirilerek Kasım ayının dördüncü Perşembe günü Şükran Günü olarak kabul edilmiştir.
Amerika'da Şükran Günü Tatili
Şükran Günü, Amerika’da resmi bir tatildir. Çoğu kişi bu günü aileleriyle geçirmek için seyahat eder ve dört günlük bir hafta sonu tatiliyle birlikte kutlama yapar. Perşembe günü başlayan tatil, ertesi gün düzenlenen alışveriş çılgınlığıyla bilinen Black Friday ile devam eder.
Şükran Günü’nün Eleştirileri
Bazı gruplar, Şükran Günü’nü eleştirel bir şekilde değerlendirir:
- Tarihsel Perspektif: Yerli Amerikalılar, bu günü sömürgecilik ve yerlilere karşı yapılan zulümlerle ilişkilendirmektedir.
- Ticari Hale Gelmesi: Günümüzde Şükran Günü’nün tüketim kültürünün bir parçası haline geldiği düşünülmektedir.
Şükran Günü, geçmişten günümüze minnettarlık, birliktelik ve paylaşma değerlerini kutlayan bir bayram olarak gelmiştir. Tarihsel ve kültürel zenginliklerle dolu bu özel gün, Amerika ve Kanada gibi ülkelerde büyük bir heyecanla karşılanırken, dünyanın diğer bölgelerinde de tanınan ve merak edilen bir etkinlik olmuştur.