Şirk kaç çeşittir?

Şirk İslam inancında, kişinin Allah’a ortak koşması anlamında en büyük günah olarak kabul edilir ve farklı türlere ayrılır. Şirk başlıca iki ana kategoride değerlendirilir:

1. Büyük Şirk (Açık Şirk)

Büyük şirk, Allah’a açıkça ortak koşmak, O'nun yanında başka ilahlar veya varlıklar tanımaktır. İslam inancına göre bu tür şirk, kişiyi İslam’dan çıkarır ve affedilmeyen günah olarak kabul edilir. Büyük şirk, Allah’ın birliğine (tevhide) aykırı en büyük ihlaldir. Büyük şirk çeşitleri şunlardır:

• Zatında Şirk: Allah’ın zatına başka varlıkları ortak koşmak veya Allah’ın dışında başka ilahlara inanmak. Örneğin, putperestlik veya çoktanrıcılık (politeizm).
• Sıfatlarında Şirk: Allah’a ait olan sonsuz sıfatları başka varlıklara atfetmek. Örneğin, Allah’ın kudret, ilim veya hayat gibi sıfatlarını başka varlıklara atfetmek.
• Fiillerinde Şirk: Yalnızca Allah’ın yapabileceği işleri başkasına yüklemek. Örneğin, Allah’ın yaratma, rızık verme gibi yetkilerini başka varlıklara atfetmek.

2. Küçük Şirk (Gizli Şirk)

Küçük şirk, Allah’a açıkça ortak koşmamakla birlikte, O'na olan iman ve bağlılıkta samimiyetsizlik veya ikiyüzlülük yapmaktır. İslam’a göre küçük şirk, büyük şirk kadar ağır olmasa da, ibadetlerin kabul edilmesini engelleyebilir ve iman zafiyeti olarak değerlendirilir. Küçük şirk, özellikle ibadetlerde ve iyi işlerde içtenliğin kaybolması anlamında değerlendirilir. Küçük şirk türleri şunlardır:

• Riya (Gösteriş): Allah rızası dışında, insanların beğenisini kazanmak veya ilgi toplamak için ibadet etmek veya iyi işler yapmak. Örneğin, namazı başkalarına gösteriş için kılmak, sadakayı insanların takdirini kazanmak amacıyla vermek.
• Tılsım ve Uğur Getirici İnançlar: Birtakım tılsımlı eşyaların, taşların, muska ve benzeri nesnelerin kendiliğinden koruyucu veya şifa verici etkisi olduğuna inanmak. Bu tür inançlar, gizli şirk olarak kabul edilir.

Daha İnce Şirk Anlayışları (Gizli veya Bilinçsiz Şirk)

Bazı İslam alimleri, farkında olunmadan yapılan, bilmeyerek veya alışkanlıkla sergilenen bazı davranışları da gizli şirk kategorisine dahil ederler. Örneğin:

• Kader ve Kudrette Allah’ı Yeterli Görmemek: Bazı durumlarda, sebeplere Allah’tan daha fazla önem vermek, her şeyin Allah’ın iradesiyle olduğuna inanmamak.
• Bağlılık ve Sevgi ile Şirk: Allah sevgisinin yerine dünya sevgisini koymak veya bazı kimseleri Allah’tan daha fazla sevmek, bazı alimler tarafından ince bir şirk türü olarak yorumlanabilir.
  
  

Şirk, İslam inancında kesinlikle kaçınılması gereken en büyük günah olarak görülür ve açık şirk (büyük şirk) ile gizli şirk (küçük şirk) olarak iki ana kategoriye ayrılır. Büyük şirk, Allah’a açıkça ortak koşmayı ifade ederken, küçük şirk daha ince ve gizli bir şirk türüdür ve genellikle riya, gösteriş gibi davranışlarda görülür. Müslümanların, hem büyük şirke hem de küçük şirk türlerine karşı dikkatli olmaları, ibadetlerinde ve yaşamlarında yalnızca Allah rızasını gözetmeleri esastır.