Sağlı sollu ne demek?

Sağlı sollu, Türkçede sıfat ve zarf olarak kullanılan, sağ ve sol yönlerdeki yerleşimi ifade eden bir terimdir. Bu ifade, dilimizde genellikle çevresel yerleşim düzenini veya sağ ve sol yönlerde bir olayın meydana gelmesini anlatmak için kullanılmaktadır. Ayla Kutlu ve Salâh Birsel gibi önemli yazarların eserlerinde de kendine yer bulmuş olan bu terim, çeşitli kullanım biçimleriyle gündelik hayatımızda oldukça sık rastlanır. İşte sağlı sollu ifadesinin detaylı incelemesi:

Sağlı Sollu Nedir? Anlamı ve Kullanım Alanları

"Sağlı sollu" ifadesi, bir sıfat ve zarf olarak cümlede sağ ve sol kavramlarını birlikte ifade etmek için kullanılır. "Sağlı sollu" ifadesi, iki temel kullanım şekline sahiptir:

1. Sıfat Olarak Kullanımı: Sağda ve solda bulunan nesneleri ya da bireyleri tanımlar.

   • Örnek: "Kopan feryadın gücü sağlı sollu komşuların eve hücum edeceği kaygısını uyandırdı." (Ayla Kutlu)
   • Açıklama: Bu cümlede "sağlı sollu", komşuların eve saldırı ihtimalini ifade ederken, çevredeki sağ ve sol komşuları tanımlamak için sıfat olarak kullanılmıştır.
     
     

2. Zarf Olarak Kullanımı: Bir şeyin sağ ve sol yönlerde gerçekleştiğini anlatmak için kullanılır.

   • Örnek: "Odalar, dar bir sofa üzerinde sağlı sollu sıralanmıştır." (Salâh Birsel)
   • Açıklama: Bu cümlede "sağlı sollu", odaların dar bir sofa etrafında sağlı sollu dizildiğini, yani sağ ve sol yanlarda yer aldığını belirtmek için zarf olarak kullanılmıştır.

Sağlı Sollu İfadesinin Kökeni

"Sağlı sollu" ifadesi, Türkçede "sağ" ve "sol" kelimelerinin birleşimiyle oluşmuş bir terimdir. "Sağ" ve "sol" kelimelerinin eski Türkçede de benzer anlamlarda kullanıldığı bilinmektedir. İfade, günlük konuşma dilinde yön belirtme ihtiyacını karşılamanın yanı sıra, çevreyi veya karşılıklı yerleşimi tanımlamak için oldukça işlevseldir.

Sağlı Sollu İfadesinin Günlük Hayattaki Yeri

Günlük hayatta "sağlı sollu" ifadesi, yön tariflerinde ya da bir durumun çevresel unsurlarını tanımlamada sıklıkla kullanılır. Örneğin, yol tarif ederken, "Sağlı sollu ağaçlarla kaplı bir yol var," ifadesi, o yolun her iki tarafında ağaçların bulunduğunu belirtir. Bunun yanı sıra, insan kalabalığının ya da bir grup nesnenin yerleşimini anlatırken de sıkça bu ifade kullanılır.

Sağlı Sollu İfadesinin TDK Tanımı

Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre "sağlı sollu" kelimesinin anlamları şöyledir:

1. Sıfat: Sağda ve solda olan.

   • Örnek: "Kopan feryadın gücü sağlı sollu komşuların eve hücum edeceği kaygısını uyandırdı." (Ayla Kutlu)
     
     

2. Zarf: Sağda ve solda olarak, hem sağına hem soluna.

   • Örnek: "Odalar, dar bir sofa üzerinde sağlı sollu sıralanmıştır." (Salâh Birsel)

Sağlı Sollu İfadesinin Farklı Dillerdeki Karşılıkları

• İngilizce: "On both sides" veya "left and right"
• Almanca: "Rechts und links"
• Fransızca: "De chaque côté" veya " droite et gauche"
• İspanyolca: "A la derecha y a la izquierda"
• Arapça: "يمينا ويسارا" (yemīnān we yasārān)
• Rusça: "Слева и справа" (Sleva i sprava)
• İtalyanca: "A destra e a sinistra"
• Çince: 左右 (zuǒ yòu)

Sağlı Sollu İfadesine Benzer Türkçe Deyim ve İfadeler

• İki yandan: Bir şeyin iki yönünde olma durumunu ifade eder.
• Karşılıklı: Sağda ve solda olmasa bile karşı karşıya olan durumları tanımlamak için kullanılır.

Örnek Cümleler

1. "Şehirdeki sokaklar, sağlı sollu ağaçlarla kaplanmıştı ve yürümek oldukça keyifliydi."
2. "Salonun sağlı sollu sıralanmış koltukları, misafirlerin rahat etmesini sağlıyordu."
   
   

"Sağlı sollu" ifadesi, yön belirtme ve çevresel konumlandırma işlevi gören, gündelik dilde sıkça kullanılan bir sıfat ve zarf yapısıdır. Hem sağ hem sol yönü bir arada tanımlayan bu ifade, gerek yazılı gerek sözlü anlatımlarda mekânsal betimlemeler için ideal bir terimdir. TDK’nın tanımına göre de iki ayrı anlamda kullanılan "sağlı sollu" ifadesi, farklı dillerde de benzer anlamlarla yer bulur ve günlük hayatta geniş bir kullanıma sahiptir.