Resul ne demek? Resul kelimesinin ve isminin anlamı nedir?
Arapça resūl kelimesinden dilimize geçmiş olan resul, kelime anlamıyla "elçi" demektir ve çoğunlukla dini bir terim olarak kullanılır. Bu kelimenin kökeni, "mektup göndermek" veya "birini elçi olarak tayin etmek" anlamına gelen Arapça risālet kökünden türetilmiştir. İslam inancında "resul" unvanı, Allah’ın emirlerini insanlara tebliğ etmekle görevlendirilen peygamberleri ifade eder. Bu bağlamda, özellikle Hz. Muhammed’e ithaf edilerek kullanılır.
Resul Kavramının Anlam Boyutları
1. Peygamber Anlamı
Resul kelimesi, çoğunlukla İslam peygamberi Hz. Muhammed için kullanılır ve onun Allah’ın elçisi olduğu vurgulanır. İslam literatüründe, peygamberlerin bazılarının "resul" unvanıyla anıldığı görülür, çünkü resul, Allah’tan aldığı vahyi insanlara iletmek ve yeni bir şeriatla insanlara rehberlik etmekle görevlidir.
Örneğin, Süleyman Çelebi’nin Mevlid’inde Hz. Muhammed’den resul olarak bahsedilir:
"Mekke’den hicret edip gitti resûl."
Bu kullanım, Hz. Muhammed’in, Allah’ın elçisi olarak Mekke’den Medine’ye hicretini ifade eder.
2. Elçi Anlamı
Resul kelimesi, dilimizde tarihsel olarak "elçi" anlamında da kullanılmıştır. Ancak, bu kullanım Osmanlı döneminde ve daha öncesinde yaygın olmakla birlikte günümüzde artık eskimiş bir anlam taşır. Osmanlı Devleti’nde resul, bir devletin başka bir devlete gönderdiği elçiyi tanımlamak için kullanılmıştır.
3. Hukuki Anlamda Resul
Eski İslam hukukunda resul, bir kimsenin mesajını veya sözünü başka birine ileten kişi anlamına gelir. Bu bağlamda, arabulucu veya söz taşıyıcı bir işlev görür. Ancak, bu anlam günümüzde kullanılmamaktadır ve tarihi bir anlam olarak kalmıştır.
Dini Kullanımları ve Unvanlar
Resul kelimesi, İslam dininde Hz. Muhammed’i tanımlayan bazı özel unvanlarla birlikte de anılır:
- Resûlullah: "Allah’ın elçisi" anlamına gelir. Hz. Muhammed’i Allah’ın peygamberi olarak niteleyen bu unvan, İslam inancında özel bir yere sahiptir.
- Resûlü’s-sakaleyn: "İnsanların ve cinlerin peygamberi" anlamına gelen bu unvan, Hz. Muhammed’in yalnızca insanlara değil, cinlere de peygamber olarak gönderildiğini ifade eder.
- Resûl-i Ekrem: "Aziz, şerefli peygamber" anlamında kullanılan bu ifade, Hz. Muhammed’in şanını yüceltmek için tercih edilir.
Örneğin, Sünbülzâde Vehbî, Hz. Muhammed’i Resûlü’s-sakaleyn olarak tanımlar:
"Âlemîne o resûlü’s-sakaleyn / Cânib-i Hak’tan olup rahmet-i ayn."
Resul Kavramının Günlük Hayatta Kullanımı
Günümüzde resul kelimesi, özellikle dini sohbetlerde ve İslamî metinlerde kullanılmakla birlikte, halk arasında daha çok "peygamber" anlamında geçmektedir. Örneğin, Resulullah ifadesiyle Hz. Muhammed’e saygı ifade edilirken, resul kelimesiyle de aynı anlamda dini bir ifade yaratılır.
Örnek Cümleler:
- "Resulullah’ın sözlerini öğrenmek için hadis kitaplarını okumalıyız."
- "Resûlü’s-sakaleyn olarak gönderilen Hz. Muhammed, tüm insanlığa rahmet olarak gelmiştir."
Türk Dil Kurumu (TDK) Tanımına Göre Resul
Türk Dil Kurumu'na göre resul, "kendisine kitap indirilmiş peygamber" anlamında kullanılan bir sıfat olarak tanımlanır. TDK’ye göre, İslam inancında peygamberlerin bir kısmı resul unvanını taşır ve bu unvan, Allah’tan aldığı mesajları insanlara tebliğ etme görevi olan peygamberler için kullanılır.
Farklı Dillerde Resul Kelimesi
- İngilizce: Messenger, Prophet
- Fransızca: Messager, Prophète
- Arapça: رسول (Rasūl)
- Almanca: Gesandter, Prophet
- İspanyolca: Mensajero, Profeta
- İtalyanca: Messaggero, Profeta
- Rusça: Посланник (Poslannik), Пророк (Prorok)
- Çince: 使者 (shǐzhě), 先知 (xiānzhī)
Resul kavramı, İslam dini çerçevesinde derin bir anlam taşıyan ve Hz. Muhammed’e ithaf edilen önemli bir unvandır. Tarihi ve dini boyutuyla değerlendirildiğinde, resul, hem Allah’ın emirlerini tebliğ eden hem de insanları doğru yola sevk eden bir rehber olarak görülür. Günümüzde ise resul kelimesi, daha çok peygamberlik ve ilahi mesajın iletilmesi anlamında kullanılmaktadır. Bu kavram, sadece İslam dini içinde değil, tüm ilahi dinlerde ilahi mesajı insanlara ileten bir aracıya olan ihtiyacı ve saygıyı yansıtır.