Konular
- Alışveriş
- Astronomi
- Atasözü
- Bebek
- Bilim
- Bitki
- Biyoloji
- Böcekler
- Bulmaca Sözlüğü
- Burçlar
- Çiçek
- Coğrafya
- Devlet
- Deyim
- Dinler
- Doğa
- Edebiyat
- Eğitim
- Ekonomi
- Elementler
- Enerji
- Fal
- Felsefe
- Finans
- Fizik
- Fobi
- Genel Kültür
- Gıda
- Grafik Tasarım
- Hayvanlar
- Hukuk
- İlaçlar
- İngilizce - Türkçe
- İş Hayatı
- İsimler
- İslam
- Jeoloji
- Kadın
- Kalp
- Kaynak Siteler
- Kelime
- Kimya
- Kişiler
- Magazin
- Matematik
- Meslekler
- Mimari
- Moda
- Müzik
- Osmanlı
- Osmanlı Türkçesi
- Pratik Yaşam
- Psikoloji
- Renkler
- Rüya Tabirleri
- Sağlık
- Sanat
- Sanayi
- SEO
- Siyaset
- Sosyal Medya
- Spor
- Tarih
- Tarım
- Teknoloji
- Test
- Tıp
- Turizm
- Uzay
- Vitamin
- Web Tasarım
- Yapay Zeka
- Yapay Zeka
- Yaşam
- Yazılım
- Yemek Tarifi
Pesend ne demek? Pesend kelimesinin anlamı nedir?

Pesend: Beğeni ve Sanatın Zarif Yansıması
Pesend Nedir?
Pesend, Farsça kökenli bir isim olup "beğenme, seçme ve takdir" anlamlarına gelir. Eski Türk edebiyatı ve sanatında kullanılan bu kelime, bir şeyin değerini veya estetik güzelliğini takdir etme anlamında kullanılır. Osmanlı döneminde sanattan edebiyata, tezhipten günlük hayata kadar geniş bir yelpazede kendine yer bulan pesend, beğeni ve zevkin zarif bir ifadesi olarak dikkat çeker.
Pesend Kelimesinin Kökeni ve Anlamları
Pesend kelimesi, Farsça "پَسَند" (pesend) kelimesinden gelir. Beğenmek, takdir etmek ve seçmek anlamlarına gelir. Osmanlı döneminde sanatsal beğeni ve seçimi ifade etmek için kullanılan pesend, yalnızca bir onaylama değil, aynı zamanda sanata ve estetik değerlere duyulan saygıyı da içerir.
Pesend kelimesinin anlamları şunlardır:
- Beğenme, Seçme ve Takdir: Bir şeyin estetik veya sanatsal açıdan beğenilmesi, takdir edilmesi anlamında kullanılır.
- Tezhipte Çiçekli İşleme Tarzı: 19. yüzyılda Hezargradî Atâullah Efendi tarafından başlatılan ve “Atâ yolu” olarak da bilinen bir süsleme tekniğidir. Bu tarzda, fırçanın tarama tekniğiyle kullanılması öne çıkar.
- Bir İşleme Çeşidi: Genel anlamda işleme sanatlarında kullanılan bir tekniktir ve sanatsal motifleri içerir.
Pesend Etmek
"Pesend etmek" ifadesi, beğenmek veya takdir etmek anlamına gelir. Divan şiirinde ve klasik edebiyatta, sanatçıların veya ustaların eserlerini takdir etme anlamında sıkça kullanılmıştır.
Pesendin Sanat ve Tezhipteki Yeri
Pesend, tezhip sanatında 19. yüzyılda bir teknik olarak öne çıkmıştır. Bu teknikte, özellikle çiçek motifleri fırçayla tarama yöntemi kullanılarak işlenir ve Osmanlı süsleme sanatında zarif bir estetik anlayışı sergiler. Hezargradî Atâullah Efendi tarafından geliştirilmiş olan bu yöntem, tezhip sanatında "Atâ yolu" olarak da adlandırılır. Özellikle kitap süslemelerinde, hat sanatı kenar süslemelerinde tercih edilen bu teknik, Osmanlı sanatının zengin estetiğini gözler önüne serer.
Tezhipte Pesend Tarzı: Atâ Yolu
"Atâ yolu", tezhip sanatında pesend tarzının ustaca uygulanmasını ifade eder. Çiçek desenlerinin tarama tekniğiyle işlenmesi sonucu ortaya çıkan bu tarz, detaycılığı ve inceliğiyle tezhip sanatında dikkat çeker. Osmanlı’nın sanat anlayışını ve estetik beğenisini yansıtan bu teknik, dönemin tezhip ustaları tarafından geliştirilmiş ve Osmanlı sanatının önemli bir parçası haline gelmiştir.
Edebiyatta ve Eski Metinlerde Pesend Kullanımı
Pesend, klasik Türk edebiyatında da kendine geniş bir yer bulmuştur. Şairler, pesend kelimesini bir eserin veya bir kişinin beğenildiğini, takdir edildiğini ifade etmek için kullanmışlardır. Bu bağlamda pesend, sadece bir beğeni değil, aynı zamanda bir övgü, hayranlık ve saygı ifadesidir.
Örnek olarak:
- “Baş eğdi âb-ı tîğine küffâr-ı Engürüs / Şemşîr-i gevherini pesend eyledi Firenk” - (Bâkî)
Bu beyitte, Bâkî, eserinin takdir edilmesini ve beğenilmesini ifade ederken pesend kelimesini kullanmıştır. Aynı zamanda Leskofçalı Gālib de bu kelimeyi ustaca kullanarak, gazelin güzelliğini ve sanatsal değerini ifade etmiştir.
Örnek Cümleler
- “Onun sanatı, pesend eyleyenlerin gönlünde taht kurmuştu.”
- “Bu eser, ustaların pesendini kazanmış, sanat dünyasında saygıyla anılır olmuştu.”
Günlük Hayatta Pesend ve Beğeni Kültürü
Pesend kelimesi, eski metinlerde ve Osmanlı döneminde sıklıkla kullanılan bir terim olsa da, bugün günlük hayatta nadiren kullanılmaktadır. Ancak, beğeni ve takdir kavramlarının sanat ve estetik ile bağlantısı günümüzde de devam etmektedir. Özellikle sanatta detaycılığı ve estetiği takdir eden kültürlerde pesend gibi eski terimler hala anlamlıdır. Sanatsal bir eserin beğenilmesi, yalnızca bir onaylama değil, aynı zamanda bir değeri tanıma ve saygı gösterme eylemi olarak görülür.
TDK’ye Göre Pesend Kelimesinin Anlamı
Türk Dil Kurumu’na göre pesend, "beğenme, seçme, takdir" anlamlarına gelir. Eski bir kelime olarak, günümüzde daha çok sanat tarihi ve edebiyat alanlarında yer bulur.
Pesendin Osmanlıca ve Diğer Dillerdeki Karşılıkları
- Osmanlıca: پسند (pesend)
- İngilizce: Admiration, Approval
- Almanca: Anerkennung, Bewunderung
- Fransızca: Appréciation, Admiration
- Farsça: پسند (Pesend)
- Rusça: Одобрение (Odobrenie)
- İspanyolca: Apreciación, Aprobación
- İtalyanca: Apprezzamento, Ammirazione
Pesend, estetik değerleri takdir etme ve sanata duyulan hayranlığın ifadesi olarak Osmanlı kültüründe önemli bir yer edinmiştir. Özellikle tezhip sanatında çiçekli motiflerin işlenmesinde kullanılan pesend tekniği, Osmanlı’nın zarif estetik anlayışını gözler önüne serer. Bugün günlük kullanımdan çıkmış olsa da, sanatta ve edebiyatta beğeni ve takdir kavramlarının köklerini anlamak isteyenler için pesend kelimesi önemli bir kültürel değeri temsil eder.
Popüler Bilgiler
- Messi ile Ronaldo arasındaki fark nedir?
- Rüyada Dubai çikolatası yemek ne anlama gelir?
- Ebo olarak bilinen İbrahim Tilaver kimdir?
- Türkçede kullanılan kısaltmalar ve açılımları nelerdir?
- Bacmirpi merhem nedir ve ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
- ChatGPT nedir? ChatGPT hakkında tüm merak edilenler?
- Apranax Fort 550 mg nedir ve ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
- CALİRA tablet nedir ve ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
- Sik ne demek? Sik kelimesinin anlamı ve kökeni nedir?
- Rapçi UZ4Y kimdir?
- CROXILEX-BID 1000 mg nedir ve ne için kullanılır?
- Türkçede büyük harflerin kullanıldığı yerler ve yazım kuralları nelerdir?