Konular
- Alışveriş
- Astronomi
- Atasözü
- Bebek
- Bilim
- Bitki
- Biyoloji
- Böcekler
- Bulmaca Sözlüğü
- Burçlar
- Çiçek
- Coğrafya
- Devlet
- Deyim
- Dinler
- Doğa
- Edebiyat
- Eğitim
- Ekonomi
- Elementler
- Enerji
- Fal
- Felsefe
- Finans
- Fizik
- Fobi
- Genel Kültür
- Gıda
- Grafik Tasarım
- Hayvanlar
- Hukuk
- İlaçlar
- İngilizce - Türkçe
- İş Hayatı
- İsimler
- İslam
- Jeoloji
- Kadın
- Kalp
- Kaynak Siteler
- Kelime
- Kimya
- Kişiler
- Magazin
- Matematik
- Meslekler
- Mimari
- Moda
- Müzik
- Osmanlı
- Osmanlı Türkçesi
- Pratik Yaşam
- Psikoloji
- Renkler
- Rüya Tabirleri
- Sağlık
- Sanat
- Sanayi
- SEO
- Siyaset
- Sosyal Medya
- Spor
- Tarih
- Tarım
- Teknoloji
- Test
- Tıp
- Turizm
- Uzay
- Vitamin
- Web Tasarım
- Yapay Zeka
- Yapay Zeka
- Yaşam
- Yazılım
- Yemek Tarifi
Parnasizm nedir? Parnasizm akımının özellikleri nelerdir?

Parnasizm, 19. yüzyılın sonlarına doğru Fransa’da ortaya çıkan bir edebi akımdır ve özellikle şiir alanında etkili olmuştur. Bu akım, romantizmin duygusal ve coşkulu tarzına bir tepki olarak doğmuş, sanatın “sanat için” yapılması gerektiğini savunarak, nesnelliği, biçim güzelliğini ve estetik ölçütleri ön plana çıkarmıştır. Parnasizm adını, Eski Yunan mitolojisinde sanat ve şiir tanrısı Apollon’a adanmış olan Parnas Dağı’ndan alır.
Bu yazıda, parnasizmin ortaya çıkışını, özelliklerini, diğer edebi akımlarla ilişkisini ve parnasyen şairlerin özelliklerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Parnasizmin Ortaya Çıkışı
Parnasizm, Fransa’da 19. yüzyılın ikinci yarısında, özellikle 1866 yılında yayımlanan "Le Parnasse Contemporain" (Çağdaş Parnas) adlı antolojiyle kendini göstermiştir. Romantizmin duygusallığından uzaklaşan parnasizm, sanatı bir zanaat olarak görmüş ve şiirde duygu yerine nesnelliğe, estetik kusursuzluğa ve güzellik anlayışına odaklanmıştır. Bu akımın öncülerinden Théophile Gautier ve Leconte de Lisle, sanatın amacının duygulara hitap etmek değil, güzelliği ve estetiği yansıtmak olduğuna inanmışlardır.
Parnasizm Akımının Özellikleri
Parnasizmi diğer akımlardan ayıran bazı belirgin özellikler vardır. Bu özellikler, akımın şiir anlayışının ve estetik değerlerinin temelini oluşturur.
1. Sanat İçin Sanat Anlayışı
Parnasizm, sanatın bir amaca hizmet etmesi gerektiğini reddeder. "Sanat için sanat" ilkesini savunan bu akıma göre, sanatın amacı yalnızca estetik güzellik yaratmak ve bu güzelliği kusursuz bir biçimde sunmaktır.
2. Biçim Güzelliği ve Kusursuzluk Arayışı
Parnasist şairler, şiirin biçimsel yönüne büyük önem verirler. Biçim kusursuzluğu, dize yapısının sağlamlığı, kafiye düzeni ve ölçü kullanımı gibi unsurlar dikkatlice işlenir. Şairler, şiiri adeta bir zanaat olarak görürler ve bu nedenle dilin zenginliklerini estetik bir biçimde yansıtırlar.
3. Nesnellik ve Duygusuzluk
Parnasizmde duygular, kişisel hisler ve coşkulu anlatımlar ikinci plandadır. Parnasist şairler, eserlerinde nesnelliği koruyarak duygusal ifadelere yer vermemeyi tercih ederler. Bu yönüyle parnasizm, romantizmin içsel duygulara dayalı coşkulu anlatımına tepki niteliğindedir.
4. Doğa ve Tarihi Konular
Parnasizmde konu seçiminde özellikle doğa ve tarih temaları öne çıkar. Bu akımın şairleri, antik dönemlerin kültürlerinden, mitolojilerinden ve egzotik konulardan ilham alarak eserlerinde detaylı betimlemelere yer verirler.
5. Dış Dünyaya Yönelik İlgi
Parnasist şiirlerde dış dünya, doğa, varlıkların fiziksel özellikleri gibi unsurlar önemlidir. Şairler, şiirlerinde detaylı betimlemeler yapar ve dış dünyayı nesnel bir gözle incelemeye çalışırlar. Bu bakış açısı, romantizmin içsel dünyaya odaklanan tarzına tamamen zıttır.
6. Kusursuzluk ve Soğukkanlılık
Parnasizm, güzellik ve biçim açısından mükemmel olmayı amaçlar. Şairler duygusallıktan uzak, soğukkanlı bir anlatımla yazmaya özen gösterirler. Bu yönüyle, parnasizmde titizlikle işlenmiş bir dil ve ölçüye dayalı bir ifade tarzı görülür.
Parnasizm ve Diğer Akımlar Arasındaki İlişki
Parnasizm, romantizme tepki olarak doğmuş, ancak sonraki yıllarda sembolizm gibi akımlara öncülük etmiştir. İşte parnasizmin bazı edebi akımlarla ilişkisi:
-
Romantizm ile Farkı: Romantizm, duygu yoğunluğu ve coşkulu anlatımıyla bilinirken, parnasizm nesnelliği ve soğukkanlılığı savunur. Parnasizm, romantizmin bireysel duygulara olan vurgu yerine, dış dünyaya ve biçim kusursuzluğuna odaklanır.
-
Sembolizm ile İlişkisi: Parnasizmden sonra gelen sembolizm, şiirde soyut imgeler ve sembollerle duygusal bir atmosfer yaratmayı amaçlar. Parnasizmdeki biçim ve estetik kaygısı, sembolist şiirde de görülür, ancak sembolistler duygu ve hayal gücüne daha fazla önem verir.
Parnasizmin Öncüleri ve Temsilcileri
Parnasizm akımı, özellikle Fransız şairler tarafından benimsenmiştir. Bu şairler arasında Théophile Gautier, Leconte de Lisle, José Maria de Heredia ve Sully Prudhomme gibi isimler öne çıkar. İşte bazı önemli parnasist şairler ve eserleri:
-
Théophile Gautier: Parnasizmin en önemli isimlerinden biri olan Gautier, "sanat için sanat" ilkesinin savunucusu olarak bilinir.
-
Leconte de Lisle: "Le Parnasse Contemporain" adlı antolojinin editörlerinden biri olan Lisle, doğa ve egzotik temalara yönelik ilgisiyle bilinir.
-
Sully Prudhomme: 1901'de Nobel Edebiyat Ödülü alan Sully Prudhomme, parnasist şiirin disiplinli ve titiz yapısının en başarılı temsilcilerindendir.
Türk Edebiyatında Parnasizm
Parnasizm, Türk edebiyatında özellikle Servet-i Fünun döneminde etkili olmuştur. Servet-i Fünun şairleri, şiirde biçim güzelliğine ve estetik ölçütlere önem vererek parnasist etkilere yakın eserler vermişlerdir. Tevfik Fikret ve Yahya Kemal Beyatlı, Türk edebiyatında parnasizmden etkilenen başlıca şairler arasındadır.
-
Tevfik Fikret: Şiirlerinde estetik ve biçimsel özelliklere büyük önem vermiş, toplumsal konuları işlerken bile parnasist özellikleri korumuştur.
-
Yahya Kemal Beyatlı: Şiirlerinde tarihî ve kültürel konulara sıkça yer vererek, parnasizmin biçimsel kusursuzluk anlayışına uygun eserler yazmıştır.
Parnasizm Akımının Şiirdeki Yeri ve Önemi
Parnasizm, şiirde güzellik ve biçim kusursuzluğuna verdiği önemle edebiyat dünyasında kendine özgü bir yer edinmiştir. Bu akım, sanatı bir “zanaat” olarak gören ve estetik unsurları ön planda tutan yaklaşımı ile romantizmin duygusallığına tepki olarak doğmuş ve dönemin edebiyat çevrelerinde geniş bir yankı uyandırmıştır. Biçimsel özelliklere verdiği önem, sonraki akımlarda da iz bırakmış, Türk edebiyatında özellikle Servet-i Fünun döneminde etkili olmuştur.
Parnasizm Akımına Dair Temel Kavramlar
Sanat için Sanat: Sanatın bir amaç için değil, yalnızca kendisi için yapılması gerektiği düşüncesi.
Nesnellik: Kişisel duygulardan arınmış, dış dünyaya odaklanan anlatım tarzı.
Duygusuzluk: Şiirlerde duygusal yoğunluktan kaçınarak nesnel bir yaklaşımı tercih etme.
Biçim Kusursuzluğu: Şiirde ölçü, kafiye ve dize yapısının kusursuz olmasına verilen önem.
Le Parnasse Contemporain: Parnasizm akımının temel eserlerinden olan, parnasist şairlerin şiirlerinden oluşan antoloji.
Egzotik Temalar: Farklı kültürlere ve doğa olaylarına ilgi duyan konu seçimi.
Estetik: Şiirin güzellik ve biçim açısından ideal ölçütlere ulaşması.
Sembolizm: Parnasizmin etkisinde gelişen, ancak duygusal ve soyut öğeleri de barındıran şiir akımı.
Mitoloji: Parnasizmde antik çağların mitolojik ögelerine duyulan ilgi.
Soğukkanlılık: Duygusallıktan uzak, akılcı bir dil kullanımı.
Parnasizm, şiirde estetik ve biçimsel güzelliğe odaklanan bir akımdır ve "sanat için sanat" anlayışını savunur. Duygusal yoğunluktan uzak durarak nesnel, soğukkanlı bir yaklaşımla yazılan parnasist şiirler, 19. yüzyılda edebi dünyada önemli bir etki yaratmıştır. Biçimsel kusursuzluk, egzotik temalar ve mitolojik ögelere ilgi duyan parnasist şiir, özellikle Fransız edebiyatında kendini gösterse de, Türk edebiyatında da izler bırakmıştır.
Popüler Bilgiler
- 02 nerenin plaka numarası?
- Gustosuz ne demek? Gustosuz kelimesinin anlamı nedir?
- Rüyada Dubai çikolatası yemek ne anlama gelir?
- Bacmirpi merhem nedir ve ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
- Türkçede kullanılan kısaltmalar ve açılımları nelerdir?
- Bacı ne demek? Bacı kelimesinin anlamları ve kökeni nedir?
- Ebo olarak bilinen İbrahim Tilaver kimdir?
- Ödem söktürücü ne demek? Ödem söktürücüler nasıl çalışır?
- CALİRA tablet nedir ve ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
- Vajinanın anatomik yapısı nasıldır?
- Büyüme hormonu nedir?
- 2025 yılı nedir? 2025 yılının özellikleri nelerdir? 2025 yılında neler olacak?