Mürdüm ne demek? Mürdüm kelimesinin anlamı nedir?
Mürdüm kelimesi, Türkçede hem bir meyve türünü hem de bu meyveden esinlenilmiş özel bir rengi ifade eder. Bu kelime, estetik algının doğayla nasıl bütünleştiğini gösteren güzel örneklerden biridir. Hem botanik hem de renk skalasında yer alan mürdüm, sanat, edebiyat ve moda gibi pek çok alanda da karşımıza çıkar. Bu makalede, mürdüm kelimesinin kökeninden kullanım alanlarına, anlamından TDK’daki tanımına kadar kapsamlı bir inceleme yapılacaktır.
Mürdüm kelimesinin kökeni ve dilbilgisel türü
Mürdüm kelimesi, Arapça kökenli olup dilimize Osmanlıca üzerinden geçmiştir. Arapça “mürdümān” kelimesiyle bağlantılı olup, bu kelime zamanla Türkçede hem bir meyvenin adı hem de bir renk ismi olarak yer bulmuştur. Dilbilgisel açıdan mürdüm bir isimdir.
Mürdüm eriği: Tatlıdan öte bir gelenek
Mürdüm eriği nedir?
Mürdüm eriği, Prunus domestica türleri arasında yer alan, koyu mor kabuğu ve sarımsı iç kısmıyla bilinen bir erik türüdür. Oldukça sulu, tatlı ve aromatik yapısıyla yaz mevsiminin vazgeçilmez meyvelerindendir. Anadolu’da, özellikle Ege ve Marmara bölgelerinde yetiştirilen mürdüm eriği, hem taze tüketilir hem de reçel, komposto, marmelat gibi ürünlerde kullanılır.
Mürdüm eriğinin tarihsel geçmişi
Erik, binlerce yıldır Asya'da yetiştirilen meyvelerden biridir. Mürdüm eriği ise Avrupa ve Anadolu'da 18. yüzyıldan itibaren daha yaygın şekilde tanınmıştır. Osmanlı mutfağında da mürdüm eriği ile hazırlanan hoşaf ve tatlılar oldukça sevilmiştir.
Mürdüm rengi: Asaletin ve zarafetin simgesi
Mürdüm renginin özellikleri
Mürdüm rengi, koyu mor ve bordonun birleşiminden oluşan, derinlikli ve sofistike bir renktir. Bu renk, mürdüm eriğinin kabuğundan esinlenerek adlandırılmıştır. İçinde biraz bordo biraz mor bulunan mürdüm, özellikle giyim ve dekorasyonda çokça tercih edilen bir renktir.
Moda ve sanatta mürdüm rengi
Mürdüm rengi, klasik ve zarif bir hava kattığı için özellikle abiye kıyafetlerde, iç dekorasyonda koltuk ve perde kumaşlarında, kozmetikte ise ruj ve far renklerinde sıkça kullanılır. Ayrıca ressamlar tarafından da derinlik ve gölge vermek amacıyla tercih edilen renk tonlarından biridir.
Günlük kullanımda mürdüm kelimesi
Örnek Cümleler:
-
Yeni aldığım elbisenin mürdüm rengi, gözlerimi daha belirgin gösterdi.
-
Bahçemizdeki mürdüm erikleri bu yıl geçen yıla göre çok daha tatlı olmuş.
Türk Dil Kurumu'na göre mürdüm kelimesinin anlamı
TDK Güncel Türkçe Sözlük’te “mürdüm” kelimesi iki farklı şekilde tanımlanmıştır:
-
İsim, bitki bilimi: Mürdüm eriği
-
İsim: Mürdüm eriğinin mora çalan rengi
Bu tanımlar, kelimenin hem doğal hem de sanatsal boyutunu ortaya koymaktadır.
Mürdüm kelimesinin farklı dillerde karşılıkları
Osmanlıcası: موردوم
İngilizcesi: Damson (meyve için), Plum purple veya Aubergine (renk için)
Almancası: Zwetschge (meyve), Pflaumenlila (renk)
İspanyolcası: Ciruela (meyve), Color ciruela (renk)
Arapçası: برقوق أرجواني
Rusçası: слива (meyve), сливовый цвет (renk)
İtalyancası: Prugna (meyve), Colore prugna (renk)
Flemenkçesi: Pruim (meyve), Pruimkleur (renk)
Çincesi: 李子 (lǐzi) (meyve), 李子紫色 (lǐzǐ zǐsè) (renk)
Mürdüm hem doğadan hem dilden izler taşıyan özgün bir kelimedir
Mürdüm kelimesi, hem bir meyveyi hem de o meyveden türeyen zarif bir rengi tanımlayan çok katmanlı bir ifadedir. Hem gündelik yaşamda hem de edebî ve sanatsal alanlarda karşımıza çıkan mürdüm, Türkçenin doğayla kurduğu güçlü bağlardan biridir. Arapça kökenli olmasına rağmen zamanla Türkçede özgün bir kimlik kazanmış ve dilimizde kalıcı yer edinmiştir.