Köre ne demek? Köre kelimesinin anlamı nedir?
Köre, Farsça "kūre" kelimesinden türemiş bir isimdir ve Türkçede iki temel anlamda kullanılır:
- Karınca yuvası (yerel ağızlarda yaygın bir kullanım).
- Demirci körüğünün, kömürlerin yandığı bölüme açılan delik.
Bu kelime, özellikle yöresel kullanımlarıyla dikkat çeker ve hem doğaya hem de zanaat kültürüne dair iki farklı bağlamda anlam kazanmıştır.
Köre Kelimesinin Tarihçesi ve Kullanımı
Tarihsel Süreç
Farsça "kūre" kelimesi, "ateş ocağı" anlamını taşır ve bu anlam, demircilik mesleğinde kullanılan körük deliklerini ifade etmek için Türkçede de benimsenmiştir. Aynı zamanda karınca yuvası gibi doğal bir yapıyı tanımlamada da kullanılarak kelimenin farklı bir anlam kazanmasına yol açmıştır.
Geleneksel Kullanım
Demircilik bağlamında, köre kelimesi, kömürlerin yakıldığı ve yüksek sıcaklıkların elde edildiği bölümü ifade eder. Demirci ustaları için köre, zanaatın temel unsurlarından biridir.
Doğal bağlamda, karınca yuvalarına köre denmesi, kelimenin yerel halk arasında doğayla ilişkilendirilmiş kullanımını gösterir.
Köre Kelimesinin Dilbilgisel Özellikleri
Köre, isim türünde bir kelimedir ve genellikle yerel ağızlarda sıkça kullanılan bir terimdir. Türkçede yöresel farklılıklarla birlikte, hem somut (demirci körüğü) hem de doğaya yönelik (karınca yuvası) anlamlarda işlevseldir.
Köre ile İlgili Örnek Cümleler
- Demirci, demiri dövmeden önce köreyi kontrol ederek ateşi güçlendirdi.
- Çocuklar bahçede oynarken bir köre buldular ve karıncaların nasıl çalıştığını izlediler.
TDK'ye Göre Köre'nin Tanımı
Türk Dil Kurumu’nun Güncel Türkçe Sözlüğü’nde köre, şu iki anlamıyla tanımlanır:
- Karınca yuvası (yerel ağızlardan).
- Demirci körüğünün, kömürlerin yandığı bölüme açılan deliği.
Köre Kelimesinin Farklı Dillerdeki Karşılıkları
- Farsça: كوره (Kūre) – Ateş ocağı.
- İngilizce:
- Karınca yuvası: Ant nest
- Demirci körüğü: Bellows opening
- Fransızca:
- Karınca yuvası: Nid de fourmis
- Demirci körüğü: Trou de soufflet
- Almanca:
- Karınca yuvası: Ameisennest
- Demirci körüğü: Blasloch
- İspanyolca:
- Karınca yuvası: Nido de hormigas
- Demirci körüğü: Abertura del fuelle
Köre kelimesi, Türkçede hem doğayı hem de zanaatkârlığı simgeleyen önemli bir terimdir. Farsça kökenli bu kelime, karınca yuvasını ve demircilikte ateşin yandığı bölgeyi ifade eder. Yerel ağızlarda yaygın olarak kullanılan köre, kültürel ve mesleki bağlamlarda zengin bir anlam dünyasına sahiptir. Bu nedenle, günlük yaşamda hem doğaya dair gözlemleri hem de el sanatlarındaki ustalığı ifade etmek için kullanılır.