Kâr eden ar etmez atasözünün anlamı nedir?
“Kâr eden ar etmez” atasözü, ticarette veya herhangi bir işte kazanç sağlamak için yapılan işlerden utanılmaması gerektiğini ifade eder. Bir işten kazanç sağlayan kişi, o işi dürüst ve meşru yollarla yaptıysa, utanacağı veya sıkılacağı bir durum yoktur. Atasözü, kazanmanın ve başarının utanılacak bir şey olmadığını, aksine kişinin emeğinin karşılığını aldığı sürece, yaptığı işlerden gurur duyması gerektiğini öğütler.
Atasözünün İçeriği ve Anlamı
Bu atasözü, özellikle ticaretle uğraşanlar ve girişimciler için önemli bir mesaj taşır. Bir işin sonunda kazanç sağlanıyorsa, o işin toplumun gözünde basit veya küçük görünmesi, kişinin o işten utanmasını gerektirmez. Kâr etmek ve kazanç sağlamak, kişinin emeğinin bir karşılığıdır ve bundan dolayı ar etmenin, yani utanmanın bir anlamı yoktur.
Atasözünün içerdiği temel mesaj, emeğin karşılığını almanın doğal ve haklı bir durum olduğu yönündedir. Bir kişi, dürüstçe çalışıp kazanç elde ediyorsa, bu durumda toplumun ya da başkalarının yargılarına bakmaksızın işini yapmaya devam etmelidir.
Ticaret ve Utanma İlişkisi
Bu atasözü, ticarette veya iş dünyasında başarı elde etmek isteyen kişilere yönelik bir motivasyon olarak kullanılabilir. Çünkü ticaretle uğraşanlar bazen yaptıkları işin büyüklüğü ya da görünüşü nedeniyle toplumda yanlış yargılara maruz kalabilirler. Ancak bir işten kazanç sağlanıyorsa, o iş meşru ve dürüst bir şekilde yapılıyorsa, utanılacak hiçbir şey yoktur. Hangi sektörde olursa olsun, kâr eden kişinin bu işin sonucunda kendini kötü hissetmesine gerek yoktur.
Özellikle küçük işletmeler, esnaflar ya da girişimciler bu atasözünü kendilerine rehber alabilirler. Başarılı bir sonuç elde ettikleri sürece, işin doğası ya da büyüklüğü üzerinden yargılanmamalıdırlar.
Günlük Hayatta Kullanımı
Bu atasözü, genellikle küçük veya basit görünen işlerle uğraşan fakat bu işlerden kazanç sağlayan kişilere yönelik kullanılır. Bir işin maddi ya da manevi getirisi varsa, yapılan işin basit ya da önemsiz görünmesi bir anlam taşımaz. Sonuçta kâr elde eden kişi, bu durumdan dolayı utanmamalıdır. Kâr, emeğin bir ödülü ve başarının simgesidir.
Örnek Cümleler:
- Küçük bir dükkân işletiyorsun ama işini iyi yapıyorsun ve güzel kazanç sağlıyorsun. Kâr eden ar etmez, boş ver başkalarının ne dediğini.
- İnsanlar senin küçük bir iş yaptığını söyleyebilir, ama sonuçta güzel para kazanıyorsun. Kâr eden ar etmez.
Manevi ve Ahlaki Yönü
Atasözünün manevi ve ahlaki yönü, dürüst çalışmanın ve emeğin karşılığını almanın utanılacak bir durum olmadığını vurgular. İnsanların işlerinde başarılı olup kazanç elde etmeleri, doğru ve meşru yollarla yapıldığında her zaman olumlu karşılanması gereken bir durumdur. Ar etmemek, yani utanmamak, kişinin emeğinin meyvesini topladığını gösterir. Bu durumun ahlaki açıdan da bir karşılığı vardır: Kazanç meşru ve dürüst yollarla elde ediliyorsa, kişi kendisini mutlu hissetmelidir.
TDK’da Kâr eden ar etmez Atasözünün Anlamı
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde “kâr eden ar etmez” atasözü, "Ticarette bir kazanç elde etmek için yapılan hiçbir işten utanılmaz" şeklinde tanımlanmaktadır. Kişi yaptığı işten kâr sağlıyorsa, o işin doğası ya da başkalarının bu işe bakış açısı önemli değildir.
Farklı Dillerde Anlamı
- İngilizcesi: "He who profits does not feel shame."
- Arapçası: "من يربح لا يشعر بالخجل."
“Kâr eden ar etmez” atasözü, başarı ve kazanç elde eden kişilerin, yaptıkları işten dolayı utanmamaları gerektiğini anlatan, oldukça bilgece bir sözdür. İnsanlar, dürüst ve meşru yollarla kâr elde ettiklerinde, toplumsal yargılardan etkilenmeden işlerini yapmaya devam etmelidirler. Bu atasözü, özellikle ticaretle uğraşanlara ve küçük işletmelere, iş dünyasında motivasyon sağlayan bir mesaj içerir: Başarının ve emeğin ödüllendirilmesi utanılacak bir şey değildir.