Hanefi Mezhebi ile Şafii Mezhebi arasındaki inanç farklılıkları nelerdir?

Hanefi mezhebi ve Şafii mezhebi, İslam’ın Sünni fıkıh ekollerinden olup, İslam hukukunu yorumlamada ve uygulamada bazı farklılıklar içerirler. Her iki mezhep de Kur'an, Sünnet, icma ve kıyas gibi temel kaynakları kullanır, ancak bu kaynakları yorumlama yöntemleri ve bazı dini uygulamalarda farklılıklar gösterirler.

1. Namaz Uygulamaları

• Ellerin bağlanması:

  • Hanefi mezhebinde, namaz kılarken erkeklerin ellerini göbek altında bağlaması tercih edilir.
  • Şafii mezhebinde ise ellerin göğüs üzerinde bağlanması gerektiği savunulur.
    
    

• Ellerin kaldırılması (Raf’u'l-Yedeyn):

  • Hanefi mezhebinde, sadece namaza başlarken (iftitah tekbiri) eller kaldırılır.
  • Şafii mezhebinde ise rükûya giderken ve rükûdan kalkarken de ellerin kaldırılması gerekir.

2. Abdest ve Gusül

• Abdest alırken ayakların yıkanması:

  • Hanefi mezhebinde, ayakların abdest sırasında tamamen yıkanması esastır.
  • Şafii mezhebinde ise ayakların yıkanması değil, mesh edilmesi (ayak üstüne ıslak elle dokunmak) de bazı durumlarda yeterli görülür.
    
    

• Gusül sırasında niyet:

  • Hanefi mezhebinde, gusül sırasında niyetin önemi vurgulanır ama gusülün geçerli olması için kesinlikle şart değildir.
  • Şafii mezhebinde ise gusle başlamadan önce niyet etmek farzdır ve guslün geçerli olması için niyet şarttır.

3. İbadetler

• Vacip Namazlar:

  • Hanefi mezhebinde, vitir namazı vacip kabul edilir ve Hanefilere göre terk edilmesi günah sayılır.
  • Şafii mezhebinde vitir namazı ise sünnettir ve terk edilmesi günah olarak değerlendirilmez.
    
    

• Oruçta niyet:

  • Hanefi mezhebinde, Ramazan orucu için niyet gece yapılmalıdır, ancak sabah fecrin doğumuna kadar yapılabilir.
  • Şafii mezhebinde ise oruç için niyetin gece yapılması zorunludur ve sabah vakti geldiğinde niyet edilmezse oruç geçerli olmaz.

4. Evlilik ve Boşanma

• Boşanma (Talaq):
  • Hanefi mezhebinde, bir erkeğin eşine üç talak (boşama sözü) bir arada söylediği durumda bu üç boşama sayılır ve kesin boşanma gerçekleşir.
  • Şafii mezhebinde ise üç talak bir anda verilse bile sadece bir boşama gerçekleşmiş sayılır.

5. Hayız ve Nifas Durumları

• Hayız süresi:
  • Hanefi mezhebinde, hayız (adet) süresi minimum 3, maksimum 10 gün olarak kabul edilir.
  • Şafii mezhebinde ise bu süre minimum 1, maksimum 15 gün olarak kabul edilir.

6. Kur'an ve Sünnet'e Yaklaşım

• Hanefi mezhebi, kıyasa (benzetme yoluyla hüküm çıkarma) ve reye (akıl yürütme) daha fazla önem verir. Kur'an ve Sünnet’te açıkça bir hüküm bulunmadığında, benzer olaylardan kıyas yoluyla hüküm çıkarılır.
  
  
• Şafii mezhebi ise kıyasa daha sınırlı bir şekilde başvurur ve reyi az kullanır. Sünnet ve hadisler bu mezhep için çok daha belirleyici bir rol oynar. İmam Şafii, sahih hadisleri temel alarak akıl yürütme ve reyin sınırlandırılmasını savunur.

7. Zekat Verme

• Zekat mal varlığı:
  • Hanefi mezhebinde, zekatın farz olabilmesi için malların üzerinden bir yıl geçmiş olması gerekir.
  • Şafii mezhebinde ise, malın bir yıl bekleme şartı aranmaz ve duruma göre zekat hemen verilebilir.
    
    

Hanefi ve Şafii mezhepleri arasında inanç açısından büyük farklılıklar olmasa da, ibadetler, dini pratikler ve fıkhi konularda bazı küçük ama önemli farklılıklar vardır. Bu mezheplerin her biri Kur'an ve Sünnet'e dayanmakla birlikte, bu kaynaklardan nasıl hüküm çıkarılacağı konusunda farklı yöntemler geliştirmişlerdir. Hanefi mezhebi daha akılcı ve esnek bir yaklaşım benimserken, Şafii mezhebi daha katı bir şekilde hadis ve Sünnet'e dayanır. Her iki mezhep de İslam hukukunu farklı yorumlarla zenginleştirmiştir ve her biri kendi takipçileri arasında derin saygı görmektedir.