Elti eltiden kaçar, görümceler bayrak açar atasözünün açıklaması nedir?

"Elti eltiden kaçar, görümceler bayrak açar" atasözü, aile içindeki akrabalık ilişkilerinin kimi zaman gerginlik ve rekabet unsurlarını içerebileceğini anlatan, sosyal yaşama dair bir gözlemdir. Özellikle geniş aile yapılarında, gelinler (eltiler) ve kayınbiraderlerin eşleri (görümceler) arasındaki ilişkilerde zaman zaman yaşanan çatışmaları ve mesafeleri mecazi bir dille ifade eder.

Atasözünün Anlamı

Atasözünün "Elti eltiden kaçar" kısmı, aynı aileye mensup olan iki gelinin (eltinin), aralarında ortaya çıkan rekabet, kıskançlık ya da anlaşmazlıklar nedeniyle birbirinden uzak durma eğiliminde olduklarını ifade eder. "Görümceler bayrak açar" kısmı ise, kayınbiraderlerin kız kardeşlerinin gelinle yaşadığı sorunları ve anlaşmazlıkları ima eder. Bu atasözü, geniş ailelerdeki kadınlar arası ilişkilerdeki gerginlikleri ve huzursuzlukları mecazi bir şekilde açıklar.

Atasözünün İç Yapısı ve Anlam Derinliği

Bu atasözü, aile içindeki dinamiklerin karmaşıklığını ve sosyal rollerin insan ilişkilerini nasıl etkilediğini gözler önüne serer. Eltiler arasındaki mesafe, çoğu zaman kıskançlık ya da sosyal statü yarışından kaynaklanabilirken, görümcelerin "bayrak açması" rekabetin veya otorite mücadelesinin simgesi olarak düşünülebilir. Bu ifadeler, aile içindeki ilişkilerin hem sevgi hem de çatışma barındırabileceğini mecazi bir dille ifade eder.

Tarihsel Süreçte Atasözünün Yeri

Türk kültüründe geniş aile yapısı uzun yıllar boyunca yaygın bir yaşam biçimi olmuştur. Birden fazla gelinin aynı evde yaşadığı, görümce, kaynana ve diğer aile üyeleriyle sıkı bir ilişki içinde bulunulduğu bu yapıda, bireyler arası anlaşmazlıklar kaçınılmaz hale gelebilmiştir. Bu atasözü, özellikle kırsal kesimde sık rastlanan bu tür durumların bir yansıması olarak, sosyal bir gerçeği yansıtır.

Günlük Hayatta Kullanımı

Atasözü, genellikle aile içindeki kadınlar arasında yaşanan gerginliklere atıfta bulunmak ya da bu tür durumları tarif etmek için kullanılır. Örnek cümleler:

• "Yeni evlenen eltisiyle pek anlaşamıyor. Elti eltiden kaçar, görümceler bayrak açar derler, doğruymuş."
• "Ailede görümcelerle gelin arasında yine kavga çıktı. Elti eltiden kaçar, görümceler bayrak açar."

Atasözünün Manevi ve Ahlaki Yönleri

Bu atasözü, aile içindeki ilişkilere dair dikkatli olmayı ve çatışmalardan kaçınmayı öğütleyen dolaylı bir mesaj içerir. Aile bağlarının sağlam tutulması gerektiğini ima ederken, bireylerin birbirine karşı daha anlayışlı ve hoşgörülü olması gerektiğini hatırlatır. Sevgi ve saygının ön planda olduğu bir aile ortamında bu tür çatışmaların önlenebileceği mesajını da taşır.

TDK Sözlüğünde Atasözünün Anlamı

Türk Dil Kurumu’na göre bu atasözü, "Eltiler birbirlerinden uzak durur, görümceler gelinlerle kavga eder" anlamına gelir. Bu kısa tanım, atasözünün ifade ettiği temel mesajı açık bir şekilde yansıtır.

Benzer Atasözleri

• "Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz."
• "İki gelin bir evde durmaz."
• "Gelin kaynana ile geçinemez."

Bu atasözleri de geniş aile içindeki ilişkilerde yaşanan çatışmalara dair halkın gözlemlerini dile getiren diğer ifadelerdir.

Atasözünün Farklı Dillerdeki Anlamı

• Osmanlıca: التى التىدن قاجر، كورومجىلر بيرق آچار
• İngilizce: "Sisters-in-law avoid each other, while sisters of the husband raise their flags."
• Almanca: "Schwägerinnen meiden einander, und die Schwägerinnen der Brüder erheben die Fahne."
• Arapça: "الزوجات يبتعدن عن بعضهن البعض، وأخوات الزوج يرفعن الأعلام."
• İspanyolca: "Las cuñadas se evitan entre sí, mientras que las hermanas del esposo levantan la bandera."
• Rusça: "Невестки избегают друг друга, а сестры мужа поднимают флаг."
• İtalyanca: "Le cognate si evitano, mentre le sorelle del marito alzano le bandiere."
• Çince: "妯娌彼此避开，丈夫的姐妹们举起旗帜。"
  
  

"Elti eltiden kaçar, görümceler bayrak açar" atasözü, aile içi ilişkilerde yaşanan çekişmeleri ve bu çekişmelerin olası nedenlerini ortaya koyan, halkın gözlemlerine dayalı bir deyiştir. Aile bağlarının güçlenmesi ve bu tür çatışmaların önlenmesi için bireylerin birbirine karşı hoşgörülü ve saygılı olması gerektiğini hatırlatır. Atasözü, geniş aile yapılarının sosyal yapısını anlamak ve bu yapı içindeki dinamikleri çözümlemek için önemli bir kültürel ipucu sunar.