Deviasyon nedir? Tedavisi ve ameliyatı nasıl yapılır?

Deviasyon, burun kıkırdağı ve kemiğinde bulunan anatomik yapının normal pozisyondan sapması durumudur. Tıbbi literatürde "nazal septum deviasyonu" olarak da adlandırılan bu durum, burnu ikiye ayıran septumun orta hattan kaymasıyla ortaya çıkar. Nazal septum, burun deliklerinin simetrik olarak hava almasını sağlar, ancak deviasyon bu hava geçişini zorlaştırabilir.

Deviasyonun Belirtileri Nelerdir?

Nazal septum deviasyonu genellikle doğuştan gelen bir problemdir, ancak buruna alınan darbeler veya travmalar da deviasyona neden olabilir. Aşağıda deviasyonun yaygın belirtilerini bulabilirsiniz:

• Nefes Darlığı: Özellikle tek taraflı burun tıkanıklığı, deviasyonun en yaygın belirtisidir.
• Burun Kanaması: Burun içindeki hava akışının düzensiz olması, mukozanın kurumasına ve sık sık burun kanamalarına neden olabilir.
• Baş Ağrısı: Burun tıkanıklığı nedeniyle sinüslerde basınç artabilir, bu da baş ağrısına yol açabilir.
• Horlama: Uykuda düzgün nefes alınamaması, horlamayı artırabilir.
• Yüz Ağrısı: Bazı vakalarda yüzün bir tarafında ağrı hissedilebilir.

Deviasyonun Nedenleri Nelerdir?

Nazal septum deviasyonu çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir:

• Doğuştan Gelen Anormallikler: Septum, doğuştan asimetrik olabilir ve bu durum bebeklik döneminden itibaren var olabilir.
• Travmalar: Buruna alınan bir darbe, kazalar veya spor yaralanmaları gibi travmalar septumun kaymasına yol açabilir.
• Yaşlanma: Yaş ilerledikçe burun yapısında değişiklikler olabilir ve septum zamanla yer değiştirebilir.

Deviasyonun Teşhisi Nasıl Konur?

Deviasyonun teşhisi genellikle bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanı tarafından yapılan fiziksel muayene ile konur. Doktor, burun içine özel bir ışık ve aletlerle bakarak septumun durumunu değerlendirebilir. Gerekirse daha detaylı görüntüleme yöntemleri, özellikle sinüslerle ilgili problemleri değerlendirmek için kullanılabilir.

Deviasyon Tedavisi

Nazal septum deviasyonu tedavisi, semptomların şiddetine ve hastanın yaşam kalitesine etkisine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Tedavi seçenekleri genellikle iki ana başlık altında toplanır: ilaç tedavisi ve cerrahi müdahale.

İlaç Tedavisi

Hafif deviasyon vakalarında, semptomları hafifletmek amacıyla bazı ilaçlar kullanılabilir. Bu tedaviler, genellikle cerrahi müdahaleye gerek kalmadan semptomların kontrol altına alınmasına yöneliktir.

• Dekonjestanlar: Burun içindeki şişliği azaltarak, hava yolunu açar. Ancak uzun süreli kullanımlarda bağımlılık yapabileceği için dikkatli kullanılmalıdır.
• Antihistaminikler: Alerjik reaksiyonların neden olduğu burun tıkanıklığını gidermek için kullanılır.
• Nazal Steroid Spreyler: Burun içi iltihaplanmayı azaltarak hava yolunu açar. Uzun süreli kullanımlar için uygun olan bu spreyler, özellikle sinüzit gibi durumlarda etkili olabilir.

Ancak, ilaç tedavisi deviasyonu düzeltmez, sadece semptomları hafifletir. Kalıcı bir çözüm için cerrahi müdahale gerekebilir.

Deviasyon Ameliyatı (Septoplasti)

Septoplasti, deviasyonu düzeltmek için uygulanan cerrahi bir işlemdir. Burun içindeki septumun düzeltilmesi ve normal anatomik yapıya getirilmesi hedeflenir. Septoplasti genellikle burun dış yapısına dokunmadan yapılır, bu nedenle estetik açıdan dışarıdan fark edilebilen bir değişiklik olmaz.

Ameliyat Süreci

1. Hazırlık: Ameliyat öncesi doktor hastanın tıbbi geçmişini gözden geçirir ve fiziki muayene yapar. Ayrıca, ameliyat öncesi belirli kan testleri ve sağlık kontrolleri yapılabilir.
2. Anestezi: Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılır, ancak bazı vakalarda lokal anestezi de uygulanabilir.
3. Cerrahi Müdahale: Cerrah, burun içinden küçük bir kesi yaparak septuma ulaşır. Deviasyona neden olan kıkırdak ve kemik dokular düzeltilir veya çıkartılır. Kıkırdağın bir kısmı yeniden şekillendirilerek tekrar yerine konulabilir.
4. Ameliyat Sonrası: Ameliyat sonrasında burun içinde tamponlar yerleştirilebilir. Bu tamponlar, kanamanın kontrol altına alınmasına ve septumun düzgün iyileşmesine yardımcı olur.

Ameliyat Sonrası Dönem

Ameliyat sonrası iyileşme süreci kişiden kişiye değişiklik gösterir. Genellikle hastalar birkaç gün içinde normal hayatlarına dönebilir, ancak tam iyileşme birkaç hafta sürebilir. İşte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:

• İlk günler: Burun tamponları birkaç gün sonra çıkarılır ve hastanın nefes alması daha rahat hale gelir.
• İyileşme süreci: Burun içindeki şişliklerin tamamen inmesi birkaç hafta alabilir.
• Dinlenme: Ameliyat sonrası dönemde ağır aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• İlaçlar: İyileşme sürecinde doktorun verdiği ağrı kesiciler ve gerektiğinde antibiyotikler kullanılabilir.

Deviasyon Ameliyatının Riskleri

Her cerrahi müdahale gibi septoplasti de bazı riskler taşır. Bu riskler arasında:

• Enfeksiyon: Ameliyat sonrası burun içinde enfeksiyon riski düşük olsa da mümkündür.
• Kanama: Ameliyat sırasında veya sonrasında burun kanamaları olabilir.
• Septum perforasyonu: Nadiren, burun içinde küçük bir delik oluşabilir. Bu durum genellikle ameliyat sırasında veya iyileşme döneminde meydana gelebilir.
• Estetik sorunlar: Bazı durumlarda, burun şeklinde değişiklik olabilir, ancak septoplasti genellikle estetik bir müdahale içermez.

Deviasyonu Önleme

Deviasyonu tamamen önlemek her zaman mümkün olmayabilir, özellikle doğuştan gelen veya küçük yaşlarda yaşanan travmalar sonucunda oluşan deviasyonlar kaçınılmazdır. Ancak burun travmalarına karşı korunmak için bazı önlemler alınabilir:

• Spor Yaparken Koruyucu Ekipman Kullanmak: Özellikle kontakt sporlar yaparken buruna gelebilecek darbeleri engellemek için koruyucu başlık ve maske kullanımı tavsiye edilir.
• Dikkatli Hareket Etmek: Günlük yaşamda kazalara karşı dikkatli olmak burun yaralanmalarını önleyebilir.

Deviasyon Sözlüğü

Septum: Burnu ikiye ayıran kemik ve kıkırdak yapısı.

Septoplasti: Deviasyonu düzeltmek için yapılan cerrahi işlem.

Dekonjestan: Burun tıkanıklığını azaltan ilaç grubu.

Antihistaminik: Alerji kaynaklı burun tıkanıklığını önleyen ilaçlar.

Nazal Steroid Sprey: Burun içindeki iltihaplanmayı azaltan spreyler.

Tampon: Ameliyat sonrası burun içine yerleştirilen, kanama kontrolünü sağlayan ve iyileşmeye yardımcı olan malzeme.

Perforasyon: Burun içindeki septumda delik oluşması.

Sinüs: Yüz kemikleri içinde yer alan hava dolu boşluklar.

Rinoplasti: Burun estetiği ameliyatı, deviasyonla birlikte yapılabilir.

Travma: Buruna alınan darbe veya kaza.