URL başarıyla kopyalandı!

https://webratik.com/

Bade ne demek? Bade kelimesinin anlamları nelerdir?

Bade ne demek? Bade kelimesinin anlamları nelerdir?

"Bâde," Farsça kökenli bir isim olup en yaygın anlamıyla şarap veya içki anlamına gelir. Türk edebiyatında ve halk kültüründe bâde, maddi ve manevi sarhoşluk veren, kişiyi mest eden bir içecek olarak kullanılmıştır. Bu içkinin sadece fiziksel değil, aynı zamanda mecazi ve ruhsal anlamları da bulunur; ilahi aşk, vecd hali ve içsel coşku gibi duyguları ifade eder. Tasavvufta bâde, ilahi aşkın bir sembolü olarak kabul edilir ve insanın Tanrı aşkıyla kendinden geçme hali olarak değerlendirilir.

Örnek Cümleler:

  1. "Gönül, aşkın bâdesiyle sarhoş olmuştu."
  2. "Meyhanede eski dostlarla bâde tokuşturduk."


Bâdenin Edebiyatta ve Tasavvufta Kullanımı

Bâde, Divan ve Halk edebiyatında sıkça karşımıza çıkar. Şairler, bâdeyi maddi zevkin yanı sıra aşkın ve içsel coşkunun bir simgesi olarak kullanmışlardır. Örneğin, Nedim’in, “Ben sana bâde içme güzel sevme mi dedim” dizesinde, bâde, aşkın ve sevgilinin sembolü olarak kullanılmıştır. Halk şiirinde de bâde, aşkı, dostluğu ve kimi zaman dünyevi zevkleri simgeleyen bir öge olarak öne çıkar.

Tasavvufi anlamda ise bâde, insanı Allah’a yakınlaştıran, ilahi aşkı simgeleyen bir semboldür. Bu bağlamda, bâde içmek, manevi aydınlanma ve Tanrı’yla birleşme yolunda bir adım olarak kabul edilir.

Bâde ile İlgili Terimler ve Mecazi Anlamları

Bâde, kültürel ve edebi zenginlik taşıyan birçok deyim ve terimle birlikte kullanılmıştır. Bu terimler, şarabın doğrudan anlamının ötesine geçerek farklı anlam katmanları sunar:

  1. Bâde süzmek: Şarap içmek anlamında kullanılan bir deyimdir.
  2. Bâde-i ikbal: İkbal şarabı anlamına gelir ve kişinin yüksek mevkiye ulaşmasından aldığı keyfi ifade eder.
  3. Bâde-i nâb: Katıksız, saf şarap anlamına gelir. İlahi aşkı veya saf duyguları simgeleyebilir.
  4. Bâde-füruş: Şarap satan veya meyhaneci anlamına gelir.
  5. Bâde-perest: Şaraba çok düşkün olan, içkiyi adeta tapan kişi anlamındadır.
  6. Bâde-har (keş, nuş): Şarap içen kimse için kullanılır.


Bâde Kelimesinin Diğer Anlamları

  • Tasavvuf: Bâde, ilahi aşkı ve manevi sarhoşluğu simgeler. Bu anlamda, ilahi aşk ile kendinden geçen dervişlerin halini ifade eder.
  • Mecazi Anlam: Bâde, insana maddi veya manevi bir coşku veren herhangi bir şey olarak da kullanılır. Bir duygu ya da düşünceye kapılma, kendini o hisse bırakma anlamını taşır.
  • Kadeh Anlamı: Bâde, aynı zamanda kadeh anlamında da kullanılmıştır. Kadehlerde içilen içki, dostlarla paylaşılan sohbetlerin ve derin sohbetlerin simgesidir.


Bâde Kelimesinin Türk Dil Kurumu (TDK) Sözlüğündeki Anlamı

Şarap: Halk türkülerinde ve eski edebi metinlerde içki anlamında kullanılan bir kelime olarak tanımlanır.

Farklı Dillerde Bâde Kelimesi

  • İngilizce: Wine (şarap)
  • Arapça: بادة (bâde)
  • Almanca: Wein (şarap)
  • İspanyolca: Vino (şarap)
  • İtalyanca: Vino (şarap)

Bâde, Türk kültüründe hem maddi hem manevi anlamlar taşıyan, derinlikli bir kelimedir. Edebiyat ve tasavvuf alanında çokça kullanılan bu kelime, insanın içsel yolculuğunu, manevi aşkını ve kendinden geçişini simgeler. Fars edebiyatında başlayan ve Divan şiirine yansıyan bu kavram, Türk edebiyatında da yüzyıllar boyunca önemli bir sembol olarak yerini korumuştur. Bâde, tasavvufta ve edebiyatta aşkın en güzel, en saf ve mest edici yönlerini yansıtan bir ifade aracı olarak kullanılmaya devam etmektedir.

31.10.2024