Alopatri nedir? Alopatri ne demek?
Alopatri, biyolojide, bir türün popülasyonlarının coğrafi olarak birbirinden ayrılması ve bu ayrılma sonucunda farklı türlere dönüşme sürecini ifade eden bir terimdir. Alopatrik türleşme olarak da bilinir. Bu süreçte, bir popülasyon, coğrafi engeller (dağlar, nehirler, okyanuslar) nedeniyle izole olur ve bu izolasyon sonucunda gen akışı kesilir. Zamanla, bu popülasyonlar birbirinden bağımsız olarak evrimleşir ve farklı çevresel koşullara uyum sağlarlar. Bu süreç, sonunda bu popülasyonların iki ayrı tür haline gelmesiyle sonuçlanabilir.
Alopatrik Türleşme Süreci
-
Coğrafi İzolasyon
Bir popülasyon, doğal engeller nedeniyle bölünür. Bu engeller nehirler, dağlar, volkanik patlamalar, buzullar veya okyanuslar olabilir. İzole edilen popülasyonlar artık gen alışverişi yapamazlar. -
Bağımsız Evrim
İzole popülasyonlar, bulundukları çevrenin baskılarına göre farklı şekillerde evrimleşmeye başlarlar. Bu süreçte genetik farklılıklar birikir. Doğal seçilim, mutasyonlar ve genetik sürüklenme gibi evrimsel mekanizmalar bu farklılıkları güçlendirir. -
Reprodüktif İzolasyon
Yeterince uzun süre ayrı kaldıklarında, bu iki popülasyon farklı türler haline gelir ve yeniden bir araya gelseler bile artık birbiriyle çiftleşemezler veya verimli yavrular üretemezler. Bu duruma reprodüktif izolasyon denir.
Alopatri Örnekleri
Darwin'in İspinozları
Darwin'in Galapagos Adaları'nda gözlemlediği ispinozlar, alopatrik türleşmenin klasik bir örneğidir. Farklı adalarda izole kalan ispinoz popülasyonları, zamanla farklı çevresel koşullara adapte olmuş ve yeni türler haline gelmiştir.
Sincap Türleşmesi
ABD’deki Büyük Kanyon'da yaşayan iki sincap türü de alopatrik türleşmenin bir örneğidir. Kanyon, sincap popülasyonlarını ayırmış ve her iki taraftaki popülasyonlar farklı türlere dönüşmüştür.
Alopatri, türleşme süreçlerinden biridir ve coğrafi engellerin neden olduğu izolasyonun sonucunda popülasyonların farklı türlere dönüşmesini ifade eder. Bu süreç, doğal seleksiyon ve genetik farklılaşma yoluyla evrimin nasıl işlediğine dair önemli bir mekanizma olarak kabul edilir.