Adavet ne demek? Adavet kelimesinin anlamı nedir?
Adâvet, Türkçede "düşmanlık, husumet" anlamına gelen bir isimdir. Arapça ʿadāvet (عداوة) kelimesinden türemiştir. Türkçede özellikle eski metinlerde ve edebî eserlerde sıklıkla kullanılmıştır. Günümüzde "düşmanlık" kelimesiyle yer değiştirse de, klasik Türkçe eserlerde ve dini metinlerde bu kelimeye rastlanır.
Adâvet Kelimesinin Kullanımı
Adâvet kelimesi, insan ilişkilerindeki düşmanca duyguları veya eylemleri ifade etmek için kullanılır. Bu kelime, yalnızca bireysel düşmanlıkları değil, topluluklar ya da ülkeler arasındaki husumet durumlarını da kapsayabilir.
- "O aile ile aramızdaki adâvet yıllar öncesine dayanır."
- "Adâvet beslemek yerine dostça yaklaşmayı denemeliyiz."
Eski Türk Edebiyatında Kullanımı
Adâvet kelimesi, klasik Türk edebiyatında kin, haset ve düşmanlık temalarını işleyen beyitlerde sıkça yer alır. Örneğin, Yunus Emre'nin şu dizelerinde, adâvetin bireysel ve toplumsal zararlarına değinilir:
“Bugz u kibr ü adâvet gönlümi almış benim.”
Bu beyitte adâvet, kibir ve nefretle birlikte insan ruhunu olumsuz etkileyen bir duygu olarak betimlenmiştir.
Günlük Hayatta Adâvet Kavramı
Günümüzde adâvet kelimesi, daha çok dini ve edebi bağlamlarda anlam bulur. Ancak, düşmanlık ve husumet kavramlarını anlatan metinlerde ve özellikle kültürel veya tarihi söylemlerde kullanılmaya devam etmektedir.
- "Adâvet beslemek insanı içten içe çürüten bir zehirdir."
- "Toplumlar arasındaki adâvet, barış çabalarıyla sona erdirilmelidir."
TDK'ya Göre Adâvet Kelimesinin Tanımı
Türk Dil Kurumu'na göre adâvet, şu şekilde tanımlanır:
- Eskimiş bir kelime olup, düşmanlık anlamına gelir.
Adâvet ile İlgili Kavramlar
Adâvet kelimesi, insan ilişkilerindeki olumsuz duygularla ilişkilidir. Bu kavrama yakın diğer kelimeler:
- Bugz: Kin ve nefret.
- Hasımlık: Düşmanlık durumu.
- Husumet: Hukuki ya da kişisel düşmanlık.
Adâvet ile ilgili fiil ve deyimsel kullanımlar:
- Adâvet beslemek: Düşmanlık duymak, kin gütmek.
- Adâvet göstermek: Düşmanca davranışlarda bulunmak.
Adâvet Kelimesinin Farklı Dillerdeki Karşılıkları
Adâvet kelimesi, farklı dillerde şu şekilde ifade edilir:
- İngilizce: Enmity
- Fransızca: Hostilité
- Almanca: Feindschaft
- İspanyolca: Enemistad
- İtalyanca: Ostilit
- Arapça: عداوة (ʿAdāwa)
- Rusça: Вражда (Vrazhda)
- Çince: 敌意 (Díyì)
Örnek Cümleler
- "Tarihte birçok savaş, ülkeler arasındaki adâvetin bir sonucudur."
- "Adâvetin yerini anlayış ve hoşgörünün alması, insanlık için büyük bir kazanım olacaktır."
Tarihsel ve Kültürel Bağlamda Adâvet
Adâvet kelimesi, Eski Türkçe metinlerde ve İslamî terminolojide geniş bir kullanım alanına sahiptir. Yunus Emre, Ahmed Yesevî ve Mevlânâ gibi mutasavvıfların eserlerinde adâvet, insanın maneviyatına zarar veren bir duygu olarak işlenmiştir. Dini metinlerde ise, insanlar arasında adâvetin yasaklanması, barış ve hoşgörünün teşvik edilmesi sıkça vurgulanır.
- "Kimseyle adâvet etmeyiniz; dostluk ve yardımlaşmayı esas alınız."
Adâvet kelimesi, Türkçenin edebiyat ve kültür tarihindeki önemli kavramlardan biridir. Düşmanlık ve kin gibi olumsuz duyguları ifade ederken, aynı zamanda bu tür duyguların insan ilişkilerine ve topluma verdiği zararları da hatırlatır. Eski Türk edebiyatında, dini metinlerde ve halk arasında kullanılan bu kelime, günümüzde "düşmanlık" kelimesiyle yer değiştirmiş olsa da, kültürel bağlamda anlamını korumaya devam etmektedir. Hoşgörü ve barışın yaygınlaştırılması için adâvetin yerini dostluğa bırakması, hem bireysel hem toplumsal huzur için elzemdir.