Acıkmak kelimesinin anlamı nedir? Acıkmak ne demek? Kökeni nedir?
"Acıkmak" kelimesi, temel olarak açlık hissini ve yemek yeme ihtiyacını ifade eden geçişsiz bir fiildir. Bununla birlikte, Türkçede sadece fiziksel açlığı değil, aynı zamanda yoğun bir arzu veya özlem duymayı da ifade eder. Bu kelime, gündelik hayatın temel bir parçası olan yemek yeme gereksiniminin yanı sıra, mecazi olarak da insanın farklı alanlarda eksiklik hissettiği durumlarda kullanılır.
Acıkmak Kelimesinin Tanımı ve Anlamı
-
Açlık Duymak, Yemek Yeme İhtiyacı Hissetmek
Acıkmak kelimesi, günlük kullanımda yemek yeme ihtiyacını ifade eder. Bu anlamda, mide boşaldığında ve yiyecek ihtiyacı doğduğunda ortaya çıkan bir duyguya işaret eder. Örneğin, “Onların da karnı acıkmış olacak ki söz yemekten açıldı.” cümlesinde olduğu gibi, yemek yeme ihtiyacının günlük hayatta yaygın bir ifade biçimidir. -
Şiddetli İstek Duymak, Çok Arzulamak (Mecazi Anlam)
Acıkmak fiili, mecazi anlamda, bir şeye yoğun bir ilgi, arzu veya özlem duymayı ifade etmek için de kullanılır. Bu bağlamda, açlık hissi sadece yemekle sınırlı kalmayıp, başka ihtiyaçlara ve isteklere de işaret edebilir. Örneğin, Peyami Safa’nın bir eserinde geçen "Gözlerim, kulaklarım, mafsallarım renge, sese, harekete acıktılar." ifadesi, renk, ses ve hareket gibi unsurlara karşı duyulan özlemi anlatır.
Acıkmak Kelimesinin Kökeni ve Dilbilgisi
"Acıkmak" kelimesi, Eski Türkçede "āç-mak" fiilinden türemiştir. Zamanla “āç-ı-k-mak” şeklini almış ve Türkçede “acıkmak” olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu kökten türetilen kelime, fiziksel bir ihtiyacın karşılanması gerektiğini ifade eden temel bir fiil olmasının yanı sıra, dilde mecazi olarak da önemli bir yere sahiptir.
Acıkmak ile İlgili Anlam Katmanları ve Örnek Cümleler
Acıkmak kelimesi, bir yandan fiziksel açlık anlamına gelirken, diğer yandan yoğun arzu ve özlem duygusunu ifade eder. Bu kullanım şekli, günlük yaşamda olduğu kadar edebi metinlerde de sıkça karşımıza çıkar.
Örnek Cümleler:
- "Öğlen yemeğini erken yediğim için akşamüstü yeniden acıktım."
- "Uzun süre yalnız kalan insan sevgiye, dostluğa acıkır."
Türk Dil Kurumu (TDK) Sözlüğünde Acıkmak Kelimesi
Güncel Türkçe Sözlük:
acıkmak: Yemek yeme gereksinimi duymak.
Örnek: "Onların da karnı acıkmış olacak ki söz yemekten açıldı." - Fikret Otyam
Acıkmak Kelimesinin Çeşitli Dillerde Karşılıkları
- İngilizce: To feel hungry, to crave
- Almanca: Hungrig werden, sich sehnen
- Fransızca: Avoir faim, désirer intensément
- İspanyolca: Tener hambre, ansiar
- Arapça: جاع (jāʿa), اشتاق إلى (ištāqa ilā)
"Acıkmak" kelimesi, Türkçede sadece fiziksel açlığı ifade eden bir kelime olmanın ötesinde, güçlü bir duygusal anlam katmanına sahiptir. Yemek yeme ihtiyacının yanı sıra, hayatın diğer alanlarında eksiklik veya yoğun arzu hissetme durumlarını da anlatır. Hem günlük konuşmalarda hem de edebi dilde yaygın olarak kullanılan bu kelime, insan doğasının en temel ve evrensel ihtiyaçlarından biri olan açlık hissini çok boyutlu olarak ifade eder.