Açıklık ne demek? Açıklık kelimesinin anlamı nedir?
"Açıklık", Türkçede farklı bağlamlarda kullanılan çok yönlü bir isimdir. Genel anlamıyla, açık olma durumu veya bir şeyin anlaşılır, net ve görünür hale gelmesini ifade eder. Bu kelime, hem somut hem de soyut durumları tanımlamak için kullanılabilir.
Açıklık Kelimesinin Anlamları
-
Açık Olma Durumu
Bir şeyin kapalı, örtülü veya kilitli olmama hali.
Örnek: "Evin penceresi gece boyunca açıklık kalmış." -
İki Şey Arasındaki Mesafe veya Aralık
İki nokta ya da nesne arasındaki uzaklık veya mesafe.
Örnek: "Köprünün açıklığı 10 metreyi buluyor." -
Geniş ve Boş Alan
Bitki örtüsü olmayan, çıplak veya boş bir yer.
Örnek: "Çocuklar evin önündeki açıklıkta oyun oynuyordu." -
Netlik ve Anlaşılır Olma Durumu
Sözlü veya yazılı ifadelerde maksadın net bir şekilde anlaşılır olması.
Örnek: "Bu yazıda açıklık esastır, herkes kolayca anlayabilir." -
Ahlaka veya Edebe Aykırı Durum
Toplumun genel ahlak kurallarına aykırı olan açıklık, genellikle müstehcenlik anlamında kullanılır.
Örnek: "Filmdeki açıklık, seyirciler arasında tartışmalara neden oldu." -
Şans veya Talihin Açık Olması
Kısmet, şans veya bahtın elverişli ve uygun bir durumda olması.
Örnek: "Şansının açıklığıyla bugün büyük bir iş teklifi aldı." -
Ferah ve Görüş Ufku Geniş Yer
İnsanlara huzur veren, geniş ve açık alanlar.
Örnek: "Deniz kenarındaki açıklıkta yürüyüş yapmak çok keyifliydi." -
Gizlilikten Uzak, Şeffaf Olma Durumu
Bir şeyin gizli yönü olmaması, tamamen açık bir şekilde ifade edilmesi.
Örnek: "Toplantıda fikirlerini tüm açıklığıyla dile getirdi."
Açıklık Kelimesinin Kökeni
Açıklık kelimesi, Türkçe kökenli "aç-" fiilinden türetilmiştir. "Aç-" fiiline "-lık" yapım eki eklenerek oluşturulmuş bir isimdir. Bu kelime, anlamını doğrudan "açmak" eyleminden alır ve açık olma durumu veya niteliğini ifade eder.
Açıklık Kavramının Günlük Hayatta Kullanımı
"Açıklık", günlük yaşamda hem fiziksel hem de soyut anlamlarda sıkça kullanılan bir terimdir. Örneğin, geniş bir meydanı tanımlamak, bir konuşmanın anlaşılabilirliğini vurgulamak ya da bir durumu netleştirmek için kullanılabilir.
Örnek Cümleler:
- "Sözlerimde herhangi bir açıklık olmadığını düşünüyorum, her şey netti."
- "Bu proje için açık bir alan seçmek gerekiyor."
Türk Dil Kurumu'na Göre Açıklık Kelimesinin Tanımı
Türk Dil Kurumu (TDK), açıklık kelimesini şu şekilde tanımlar:
- Açık olma durumu.
- İki yer arasındaki mesafe veya uzaklık.
- Bitki örtüsü olmayan boş bir yer; meydanlık.
- Söz ve yazıda maksadın anlaşılır olması; netlik.
Bu tanımlar, kelimenin hem somut hem de soyut anlamlarını kapsar.
Edebiyat ve Kültürde Açıklık
Edebiyatta açıklık, genellikle bir metnin dilinin sade ve anlaşılır olmasını ifade eder. Özellikle öğretici ve bilgilendirici metinlerde, açıklık, mesajın net bir şekilde aktarılabilmesi için hayati bir önem taşır.
Edebiyattan Örnek:
- "Konuşup yazmada açıklık erdemi yeter de artar bile gerçek aydınlara." - Nermi Uygur
Farklı Disiplinlerde Açıklık
-
Sinema ve Televizyon
Kamera veya mercek açıklığı, ışığın girebileceği alanı ifade eder.
Örnek: "Merceğin açıklığı ayarlandıktan sonra daha net görüntüler elde edildi." -
Felsefe ve Bilim
Bir kavramın açık, net ve anlaşılır bir şekilde ifade edilmesini belirtir.
Örnek: "Bilimsel yöntemlerde açıklık esastır." -
Fizik ve Optik
Optik araçlarda ışığın girebildiği deliğin çapını ifade eder.
Örnek: "Dürbünün açıklığı, daha iyi bir görüntü kalitesi sağladı."
Farklı Dillerde Açıklık
- İngilizce: Clarity, openness, aperture
- Fransızca: Clarté, ouverture
- Almanca: Klarheit, Öffnung
- İspanyolca: Claridad, apertura
- Arapça: وضوح (Vuzuh), انفتاح (İnfitah)
Benzer Kavramlar
- Netlik: Bir şeyin açık ve anlaşılır olması durumu.
- Duruluk: Sözün veya metnin karmaşıklıktan uzak, sade olması.
- Şeffaflık: Gizlilikten uzak, tamamen açık ve net olma durumu.
Açıklık kelimesi, Türkçenin çok yönlü ve işlevsel sözcüklerinden biridir. Hem fiziksel hem de soyut anlamlarıyla dilde geniş bir kullanım alanına sahiptir. Günlük hayattan bilime, sanattan edebiyata kadar pek çok alanda kullanılan bu kelime, netlik ve sadelik kavramlarıyla doğrudan ilişkilidir. Açıklık, iletişimin ve anlamanın temel taşlarından biridir.