URL başarıyla kopyalandı!

https://webratik.com/

Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır atasözünün anlamı nedir?

Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır atasözünün anlamı nedir?

Türk kültürünün derin anlam içeren atasözlerinden biri olan “Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır” atasözü, insanoğlunun doyumsuzluk duygusunu ve bir şeyin eksikliğini uzun süre hisseden kişilerin, o şeye doyumsuz bir şekilde yaklaşmalarını anlatır. Bu atasözü, ihtiyaç ya da eksiklik duygusunun insan zihninde nasıl bir yanılsama yarattığına ve bu yanılsamanın kişiyi tatminsiz bir hâle getirebildiğine dikkat çeker.

Atasözünün Açıklaması

“Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır” atasözü, aslında insan psikolojisinin derin bir özelliğini yansıtır. İhtiyaçlarını uzun bir süre karşılayamayan kimse, sonunda o ihtiyacına ulaşsa bile eksiklik duygusunu üzerinden atamaz ve sahip olduklarını yeterli bulmamaya başlar. Bu atasözünde "açlık" ve "susuzluk" fizyolojik gereksinimler olarak öne çıksa da, mecazen hırs, arzu ve doyumsuzluk gibi insanî hisleri simgeler.

Atasözünün İç Yapısı ve Anlamı

Bu atasözü, ihtiyaçların karşılanmasında yaşanan doyumsuzluğa işaret eder. İlk bölümde “acıkan doymam sanır” ifadesiyle, uzun süre aç kalmış bir kişinin yiyecek karşısındaki doyumsuzluğu vurgulanır. "Susayan kanmam sanır" ise, suya ulaşan susuz kişinin su içtikçe doyacağını bilmemesi, aksine içtikçe daha çok içmek istemesi ile örneklenmiştir. Bu iki durum, aynı zamanda insanların bazı temel gereksinimlerini doyasıya karşılayamamalarının yarattığı psikolojik etkiyi gösterir.

Atasözünün Tarihsel Süreci ve Kökeni

Türk atasözlerinin çoğunda olduğu gibi bu atasözünün de halk arasında ortaya çıktığı ve nesilden nesile aktarıldığı düşünülmektedir. Toplumsal deneyimlerden süzülerek günümüze kadar gelen bu söz, insanların yaşadığı zorlukların ardından gelen tatminsizlik ve arzu artışının bir yansıması olarak kabul edilir. Yüzyıllar boyunca süregelen geçim sıkıntısı, kuraklık ve kıtlık gibi durumlar, bu tür sözlerin halk arasında yaygınlaşmasına neden olmuştur.

Atasözünün Günlük Hayatta Kullanımı

“Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır” atasözü, günümüzde de sıkça kullanılan bir deyimdir. Özellikle iş veya ilişkilerde bir şeye aşırı ihtiyaç duyan ve sonunda onu elde eden kişilerin tatminsizliği görüldüğünde bu atasözü ile durum açıklanır. Örneğin, uzun süre paraya erişim sıkıntısı yaşayan bir kişinin, sonunda para kazanmaya başladığında daha fazla paraya ihtiyaç duyması ve asla yeterli görmemesi gibi durumlar bu atasözüyle ifade edilir.

Günlük Hayattan Örnek Cümleler

  1. “Yıllarca imkânsızlık içinde yaşayan Ayşe, şimdi parayı bulsa da kendini hep yoksul sanıyor. Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır, misali.”
  2. “Uzun süre işsiz kalan Mehmet, şimdi işe girdi ama daha fazla çalışıp kazanmak istiyor, sanki hiç yetmeyecek gibi. Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır.”


Atasözünün Manevi ve Ahlaki Yönleri

Bu atasözü, insana bir tür farkındalık kazandırır. Elde edemediğimiz şeylerin bize daha cazip geldiği, elde edince de tatminsizlik hissini üzerimizden atamadığımız anlatılır. Manevi olarak, bu atasözünde insanların aşırı hırs ve arzularına karşı bir uyarı yapılmaktadır. Doyumsuzluğun getirdiği tatminsizliğin, sonunda mutluluğu ve huzuru engellediği vurgulanır.

TDK’da “Acıkan Doymam Sanır, Susayan Kanmam Sanır” Atasözünün Anlamı

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre, “Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır” atasözü; bir şeyi uzun süre elde edemeyen kimsenin, onu elde ettikten sonra bile yetmeyeceğini düşünmesini ifade eder. TDK'ya göre bu atasözü, insandaki tatminsizlik duygusunu yansıtan bir ifadedir ve hırsın insanı nasıl etkileyebileceğini örnekler.

Benzer Anlamlar İçeren Atasözleri

  • Aç gözünü yolda koyar. – İhtiras ve doyumsuzluğun insanı nasıl yoldan çıkarabileceğini anlatır.
  • Ne oldum değil, ne olacağım demeli. – Kişinin kendini ölçüsüzce tatmin etme arzusunun sonunun olumsuz olabileceğini belirtir.

“Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır” atasözü, insanın arzuları ve doyumsuzluk duygusunu yansıtan etkili bir sözdür. İnsanın ihtiyacını yeterince karşılayamadığında, doyma ve tatmin olma hissini kaybettiği bir psikolojik duruma dikkat çeker. Bu atasözü, bireyin ihtiyaçları karşılandığında bile tatminsizlik hissine kapılabileceğini ve bunun insan yaşamında daha fazla huzursuzluk yarattığını ifade eder.

Atasözünün Çevirileri

  • İngilizce: The hungry think they can never be full; the thirsty think they can never be quenched.
  • Almanca: Der Hungrige glaubt, er wird nie satt werden; der Durstige glaubt, er wird nie seinen Durst stillen können.
  • Arapça: يظن الجائع أنه لن يشبع أبدًا، ويظن العطشان أنه لن يرتوي أبدًا.


Bu atasözü, kişisel gelişim ve manevi dersler çıkarmak için de kullanılabilecek, derin anlamlı bir Türk atasözüdür.

06.11.2024