Kan şekeri nedir? Kan şekeri neden düşer?
Kan şekeri, kan dolaşımındaki glikoz seviyesini ifade eder. Glikoz, vücudun enerji kaynağıdır ve karbonhidratlı yiyeceklerden elde edilir. Kan şekeri, pankreas tarafından salgılanan hormon olan insülin tarafından kontrol edilir. İnsülin, hücrelerin glikozu emebilmesine ve kullanabilmesine yardımcı olur. Kan şekeri seviyesi, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir ve düşük kan şekeri seviyeleri (hipoglisemi) ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kan şekeri seviyelerinin düşmesi, vücudun enerji ihtiyacını karşılamak için gerekli olan glikozun yeterince üretilememesi veya kullanılamamasından kaynaklanabilir. Hipoglisemi, aşağıdaki durumlarda meydana gelebilir:
-
Yetersiz Beslenme: Yetersiz veya düşük karbonhidratlı diyetler, özellikle diyabetli kişilerde, kan şekeri seviyelerini düşürebilir.
-
Fazla Egzersiz: Fazla egzersiz, vücudun enerji ihtiyacını artırır ve glikoz seviyelerini düşürebilir.
-
İnsülin Dozu: Diyabet hastaları, insülin dozunu doğru bir şekilde ayarlamazlarsa kan şekeri seviyelerinde düşüşler yaşayabilirler.
-
Alkol Tüketimi: Alkol, kan şekeri seviyelerini düşürebilir. Ayrıca, alkolün neden olduğu hipoglisemi belirtileri, diyabetli kişilerde normalden daha az belirgin olabilir.
-
İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle diyabet tedavisi için kullanılan ilaçlar, kan şekeri seviyelerini düşürebilir.
Hipogliseminin belirtileri arasında açlık hissi, terleme, çarpıntı, halsizlik, baş dönmesi ve bayılma hissi yer alır. Hipoglisemi, ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Kan şekeri seviyelerinin kontrolü, diyabetli kişilerde önemlidir. Diyabet hastaları, insülin dozlarını doğru bir şekilde ayarlamalı, düzenli egzersiz yapmalı, sağlıklı bir diyet uygulamalı ve düzenli olarak kan şekeri seviyelerini kontrol etmelidirler. Ayrıca, hipoglisemi belirtilerini tanıyarak ve acil tıbbi yardım alarak hipoglisemi riskini azaltabilirler.
Kan şekeri düşünce neler yapılabilir?
Kan şekeri düştüğünde, hipoglisemi belirtilerini tanımak ve hemen önlem almak önemlidir. İşte kan şekeri düştüğünde yapabileceğiniz bazı önlemler:
-
Hemen Bir Şeyler Atıştırın: Kan şekeri seviyelerini yükseltmek için hemen bir şeyler atıştırın. İdeal olarak, glisemik indeksi düşük, yavaş emilen karbonhidratlar tercih edilmelidir. Örneğin, meyve, süt, yoğurt, kepekli ekmek veya yulaf ezmesi gibi yiyecekler tüketebilirsiniz.
-
Şeker İçeren Yiyecekler Tüketin: Kan şekerinizi hızlı bir şekilde yükseltmek için, şeker içeren yiyecekler tüketebilirsiniz. Örneğin, şeker, bal, marmelat, meyve suyu veya gazlı içecekler gibi yiyecekler kan şekerinizi hızlı bir şekilde yükseltebilir.
-
İnsülin Dozunu Azaltın: Diyabetliyseniz, kan şekeri düşmesi yaşadıysanız, insülin dozunu azaltmak gerekebilir. Ancak, insülin dozunu kendiniz değiştirmemelisiniz. Önce doktorunuzla veya diyetisyeninizle konuşun.
-
Egzersiz Yapmayın: Kan şekeri seviyeleri düşükken egzersiz yapmak, kan şekeri seviyelerinin daha da düşmesine neden olabilir. Bu nedenle, kan şekeri seviyeleri düşükken egzersiz yapmaktan kaçınmalısınız.
-
Doktorunuzla Konuşun: Kan şekeri düşmesi sık sık tekrarlanıyorsa veya ciddi sağlık sorunlarına neden oluyorsa, doktorunuzla konuşun. Doktorunuz, kan şekeri seviyelerinizi kontrol etmek için sizi daha sık görmek isteyebilir veya insülin dozunuzu ayarlayabilir.
Unutmayın, kan şekeri seviyeleri düşükken hızlı bir şekilde önlem almak önemlidir. Hipoglisemi belirtileri hafifse, hemen bir şeyler yiyerek kan şekerinizi yükseltebilirsiniz. Ancak, belirtiler şiddetliyse veya sık sık tekrarlanıyorsa, doktorunuzla konuşmalısınız.